بیماری‌شناسی خلفای عباسی و علل مرگ آنان

با وجود اوج ترقی دانش پزشکی در دوره‌ی عباسیان، حضور خاندان‌های طبیبِ معروف در دربار، ترجمه و تالیف آثار طبی‌ و توجه به امر تغذیه و بهداشت در دربار خلفا، توقع عمر طولانی و باکیفیت برای خلفای عباسی ایجاد می‌شده؛ اما علی‌رغم همه‌ی این امکانات، خلفا از آن بهره‌ای چندان نبرده‌اند و اگر در جنگ کشته نشده‌اند، بر اثر بیماری و آن ‌هم، در سن جوانی یا میان‌سالی درگذشته‌اند. این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی‌تحلیلی صورت گرفته است. براساس یافته‌ها، نیاز مبرم خلفای عباسی به امر »درمان «، سبب شده بود طبیبان با بهره‌مندی فراوان از مال و ثروت و حتی قدرت، در دربار خلفا حضور داشته باشند؛ اما سبک زندگی ناموجه در خوش‌گذرانی و صرف وقت زیاد در حرم‌سرا منجر به ابتلای برخی از خلفای عباسی در سنین جوانی و یا نابهنگام به برخی بیماری‌های صعب العلاج یا لاعلاج می گشت که باعث مرگ زودرس آنان می شد. در نهایت، باید گفت از میان 37 خلیفه‌ی عباسی، سی تن از آنان، در جنگ و درگیری‌های داخلی یا خارجی، کشته ‌شده‌ و تعداد باقی‌مانده با وجود برقراری نظام منسجم سلامت و درمان و دراختیارداشتن همه‌ی امکانات پزشکی عصر خود، بر اثر بیماری درگذشته‌اند؛ لذا، علی‌رغم فراهم‌بودن امکانات درمانی و طبی برای خلفای عباسی، سبک زندگی نادرست و سرشار از افراط در خوش‌گذرانی، سبب بیمارشدن و نهایتاً، فوت آنان شده است.

Sickness Assessment of Abbasid Caliphs and Their Causes of Death

Despite the peak of medical knowledge in the Abbasid period, the presence of famous medical families in the Abbasid court, translation and writing of medical works, attention to nutrition and health in the court of the Abbasid caliphs, the expectation of long life and quality was created for the Abbasid caliphs. However, all these possibilities were not used much by the caliphs, and if they had not been killed in the war, they would have died of disease, even at a young or middle age. This research is performed using library sources and descriptiveanalytical method. According to the findings of this study, the urgent need of the Abbasid caliphs for treatment had caused physicians to be present in the court of the caliphs with great benefit of wealth and even power. Revelry, the unjustified lifestyle in having fun and spending a lot of time in the harem leads to the suffering from of some Abbasid caliphs in their age Young or untimely due to some incurable or incurable diseases that caused their premature death. Finally, among the 37 Abbasid caliphs, 30 of them were killed in internal or external wars and conflicts. The remaining number died of disease, despite the establishment of a coherent system of health and treatment and having all the medical facilities of their time. Therefore, despite the provision of medical facilities for the Abbasid caliphs, the wrong lifestyle and full of excesses in having fun has caused them to fall ill and eventually die.