بررسی اقدامات دولت پهلوی اول برای مقابله با مشکلات آبله کوبی (مطالعهی موردی: اصفهان)

آبله یکی از بیماری‌های واگیردار و خطرناکی است که در طول تاریخ، انسان‌های زیادی را به کام مرگ کشانده است. تلاش برای پیشگیری از این بیماری و درمان آن همواره یکی از دغدغه‌های اطبا و برخی از حکومتگران بوده است. در دوره‌ی قاجار تلاش‌هایی برای آبله‌کوبی به سبک نوین انجام شد؛ اما به خاطر ناسازگاری با فرهنگ و باورهای عمومی جامعه و مبانی طب سنتی به نتیجه‌ای مطلوب نرسید. در دوره‌ی پهلوی اول نیز علی‌رغم تصویب قوانینی برای آبله‌کوبی رایگان، عمومی و اجباری، به خاطر وجود برخی مشکلات، نتیجه‌ی دلخواه حاصل نشد. پژوهش حاضر درصدد است با تکیه بر اسناد و منابع موجود و با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی، موانع و مشکلات آبله‌کوبی در ایران عصر پهلوی اول و اقدامات دولت برای تلقیح واکسن آبله را با تمرکز بر شهر اصفهان و توابع آن بررسی کند و به این سوال پاسخ دهد که چه عواملی باعث شد دولت علی‌رغم تلاش فراوان نتواند در مقابله با بیماری آبله کاملاً موفق عمل کند؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد اگرچه در اثر اقدامات دولت مبنی بر تصویب قوانین آبله‌کوبی عمومی رایگان و اجباری، استخدام پزشکان آبله‌کوب و تهدید و جریمه‌ی متخلفان، از تعداد مبتلایان به بیماری آبله در اصفهان کاسته شد، وجود مشکلاتی همچون ناآگاهی مردم و خودداری آن‌ها از آبله‌کوبی، همکاری‌نکردن عده‌ای از کدخدایان با ماموران آبله‌کوب، تخلف و سهل‌انگاری برخی از آبله‌کوبان و فقدان بودجه و امکانات بهداشتی کافی موجب شد بیماری آبله همچنان رواج داشته باشد و باعث مرگ‌ومیر کودکان شود.

Investigating the First Pahlavi Government's Measures to Tackle Inoculation Problems (Case Study: Isfahan)

Smallpox is one of the most dangerous and contagious diseases that have killed many people throughout history. Attempts to prevent and treat the disease have always been a concern of physicians and some government officials. In the Qajar era, attempts were made for a modernstyle inoculation, but it failed because of its incompatibility with the culture and beliefs of the community and the fundamentals of traditional medicine. In the first Pahlavi period, despite the adoption of laws on free, public and compulsory inoculation, there were no desired results due to some problems. The present study seeks to study the obstacles and problems of inoculation in Iran during the first Pahlavi era and the government's actions with a focus on Isfahan city and its functions using descriptiveanalytical method. It also seeks to answer the question of what caused failure of the government to cope with smallpox despite considerable efforts? The results of this study show that although the government's measures to enact free and compulsory public inoculation laws, employing inoculation doctors and threatening and penalizing offenders reduced the number of smallpox patients in Isfahan, however, there were problems such as the unawareness of the people and their refusal to inoculate, the lack of cooperation of several villages rsquo; headman with the inoculation officers, the violation and negligence of some inoculation, and the lack of sufficient funds and health facilities. These problems made smallpox disease still prevalent and caused children rsquo;s mortality.