تزاحم حق مادر با حق حیات جنین در نظامهای حقوقی

به‌طور عمده، در پیوند با موضوع سقطِ‌جنین، چهار نوع سیاست‌گذاری در کشورهای جهان وجود دارد که بر پنج رویکرد اساسی اجتماعی، فمینیسم، لیبرال، وابسته به شمارش نفوس و مذهبی مبتنی است. هر یک از این رویکردها راهکاری را برای حل تزاحم میان حقوق مادر و حق حیات جنین ارائه می‌دهند؛ بر اساس مبانی سه دیدگاه نخست، سقطِ‌جنین جایز و بر اساس دیدگاه چهارم، بسته به شرایط سقط عمدی جنین، مجاز یا غیرمجاز و بر اساس دیدگاه مذهبی (اسلام و مسیحیت)، سقط عمدی جنین غیرمجاز است. در پژوهش پیشِ رو کوشیده شده است با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که چرا در برخی رویکردهای فوق حق مادر مقدم است، درحالی‌که در برخی دیگر حق حیات جنین مقدم است؟ به نظر می‌رسد راهکار نظام حقوقی اسلام منطقی‌تر است؛ زیرا در قوانین کشورهای غربی، در تزاحم حقوق کودکان و والدینشان، همیشه حقوق والدین مقدم شده است. این در حالی است که در نظام حقوقی اسلام علاوه بر دستورات اخلاقی، اصولی پیش‌بینی‌شده که مانع از تزاحم حقوق این دو گروه و مقدم‌شدن بی‌جهت یکی بر دیگری شده است.

Contradiction between Mother's Right and the Right to Life of the Fetus in the View of Legal Systems

In general, there are four types of policies in the world in relation to the issue of abortion, based on five basic approaches such as social, feminist, liberal, populationbased, and religiousbased. Each of these approaches provides a solution to the conflict between mother's rights and the right to life of the fetus, so based on the first three perspectives, abortion is permissible and based on the fourth view, it can be permissible or not and finally according to the religious view (Islam and Christianity) the abortion is forbidden. In the present paper, we tried to answer the main question by using the descriptiveanalytical method, why in some of these approaches the right of the mother is preeminent, but in others, the right to life of the fetus proceeds? It seems that the way of Islamic legal system seems to be more logical, because in Western countries the rights of parents are always prioritized in the conflict between the rights of children and their parents. However, in the legal system of Islam, in addition to the moral orders, there are some principles that are anticipated to prevent the conflict of the rights of these two groups and the unequivocal predominance of one on another.