فضائل اخلاقی پزشکان مسلمان

اخلاق فضیلت مدار در ارتباط پزشک و بیمار، یعنی ابتدا اخلاق پزشکی را به اخلاق پزشکان فروکاهیم و سپس پزشک اخلاقی را پزشکی بدانیم که به فضائل اخلاقی متصف باشد. فضائل اخلاقی در آموزه های شیعی قریب 150 عددند که بسیاری از آن ها به حوزه ی درمان ارتباط پیدا نمی کنند. حدود هشتاد فضیلت به حرفه ی پزشکی مرتبط می شوند؛ اما این تعداد هم زیاد است و نمی توان با استفاده از آیات و روایات، به تحلیل آن ها پرداخت؛ ازاین رو، لزوماً دو کار باید صورت پذیرد: 1. فضائل مرتبط با حرفه ی پزشکی محدودتر شوند؛ 2. فضائل محدودشده، در ارتباط با حرفه ی پزشکی تحلیل شوند. باور و عمل به فضائل تاکیدشده در آموزه های شیعی به نگاه توحیدی در طبابت منتهی می شود و جهان بینی ای متفاوت و متعالی به پزشکان اهدا می کند. این بینش که بر پایه ی آموزه های قرآن و احادیث معصومان(س) است، طبابت را ابتدا رابطه ای الهی می داند و سپس، به ارتباط پزشک با دیگران می پردازد. این مقاله، رابطه ی الهی طبیب و نقش آن بر طبابت را تحلیل می کند. با استفاده از مطالعه ی کتابخانه ای 137 فضیلت اخلاقی جمع آوری شدند و سپس، با استفاده از روش آنالیز عاملی (factor analysis)، فضائل مرتبط با حوزه ی درمان به سیزده فضیلت محدود و با استفاده از مطالعه ی کتابخانه ای و بحث تمرکز گروهی، این فضائل در ارتباط با حوزه ی درمان تحلیل شدند. نتیجه آنکه، چنانچه اخلاق پزشکی را مبتنی بر فضیلت بدانیم و فضائل را مبتنی بر آموزه های شیعی تفسیر و تعبیر کنیم، آنگاه به نگاه توحیدی در طبابت خواهیم رسید. این نگاه توحیدی، وجه متمایز اخلاق پزشکی شیعی و سکولار خواهد بود و به پیوند ایمان و اخلاق کمکی شایان می کند.