راهنمای جامع مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی

مقدمه و هدف: استفاده از حیوانات در علم، نقش عظیمی در پیشرفت دانش بشری داشته است. با این حال، این موجودات هرچند کاملاً قادر به احساس بسیاری حالات ناخوشایند در حین انجام اقدامات علمی می‏باشند، لیکن قادر به تصمیم‏گیری آگاهانه برای شرکت یا عدم شرکت در این امور نبوده و در مقابل اقدامات پژوهشگر قادر به دفاع از حقوق خود نیستند. یکی از راه‏های حمایت از حقوق حیوانات آزمایشگاهی، آموزش پژوهشگران در مورد نحوه صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی است که برای این منظور نیاز به تدوین راهنمای جامعی می‏باشد. با عنایت به خلا موجود در این زمینه، پژوهش حاضر به قصد تدوین راهنمای مذکور شکل گرفت.مواد و روش‌ها: ساختار پژوهش حاضر مبتنی بر ساختار پژوهش کیفی در سیستم‌های بهداشتی بوده و اساساً بر پایه تکنیک تشکیل گروههای نظام‌مند متخصصان و ایجاد ارتباط ساختاریافته به روش دلفی صورت گرفت. برای این منظور کلیه اصول و قواعد مستند موجود در کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور جمع‏بندی شده و سپس با مقایسه و تلفیق آنها با کدهای اخلاقی کار با حیوانات آزمایشگاهی در سایر کشورها، پیش‏نویس اولیه‏ای تهیه گردید. پیش‏نویس مذکور تا زمان رسیدن به حداکثر همگرایی در بین صاحبنظران، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج این پژوهش بر پایه ساختار تحقیق روایی ارایه شده و نهایتاً نسخه نهایی «راهنمای جامع مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی» حسب نتایج مطالعه، تهیه و به پیوست نوشتار حاضر ارایه گردید.نتیجه‏گیری: با عنایت به خلا موجود در زمینه اصول اخلاقی صحیح کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور، مجموعه مذکور می‏تواند به عنوان مرجعی برای آموزش کار با حیوانات آزمایشگاهی در کشور مورد استفاده قرار گیرد.