ارزیابی وضعیت منابع انسانی پزشک در ایران براساس هدف های برنامه های اول تا چهارم توسعه

مقدمه و هدف: هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و تحلیل وضعیت مجموع نیروی انسانی پزشک و دندان‌پزشک در ایران براساس هدف های برنامه های پنج‌ساله توسعه بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تحلیل آماری و مستندهای برنامه های اول تا چهارم پنج ساله توسعه کشورانجام‌شد. جامعه آماری، شامل کل نیروی انسانی پزشک و دندان‌پزشک در سطح کشور بود. به‌منظور تحلیل داده از نرم افزارهای آماری eviews7 و excel 2010 استفاده‌شد.نتایج: متوسط نرخ رشد سالانه مجموع پزشک و دندان‌پزشک در چهار برنامه توسعه به‌ترتیب 2/14، 4/9، 2/6 و 7/4 درصد بوده‌است. متوسط کل نرخ رشد سالانه در دوره 1360 تا 1388 معادل 4/6 درصد بوده‌است؛ این نرخ های رشد همراه با نرخ های رشد سالانه بالا در دوره یادشده نشان‌داد که در تصمیم‌گیری برای افزایش تعداد پزشکان در کشور، ازاساس، تمرکز روی رشد خدمات پزشکان و کاهش کمبود خدمات بهداشتی و درمانی در بخش دولتی بوده؛ سه هدف مهم برای چنین نرخ های بالای رشد در برنامه های توسعه عبارت‌بودند از: الف) افزایش دسترسی و عدالت در توزیع تسهیلات و نیروی انسانی پزشکی؛ ب) افزایش نسبت نیروی انسانی پزشک به 1000 نفر جمعیت و ج) افزایش سهم بخش خصوصی در فراهم آوردن خدمات بهداشتی و درمانی. نتیجه‌گیری: فقدان برنامه ای برای نرخ رشد متوازن برای نیروی انسانی پزشکی و تسهیلات بهداشتی و درمانی براساس سطحی مشخص از خدمات بهداشتی و درمانی در برنامه پنج ساله گذشته، پس از رسیدن به تعداد مورد نیاز پزشکان در کشور، می تواند مشکلی مهم در برنامه های آینده محسوب‌شود.