اثر عصاره آبی- الکلی بخش های هوایی گیاه اسطوخودوس بر اکتساب و بیان تحمل و وابستگی به مورفین در موش کوچک آزمایشگاهی نر

مقدمه و هدف: تحمل و وابستگی دو مشکل عمده مصرف مزمن اوپیوییدها هستند. مصرف طولانی-مدت اسطوخودوس در بیماری های اعصاب مانند صرع و مالیخولیا در طب سنتی ایران توصیه شده است. با توجه به مفیدبودن داروهای ضدصرع در درمان وابستگی به مورفین و آثار ضدصرعی اسطوخودوس، در مطالعه حاضر، اثر اسطوخودوس بر اکتساب و بیان تحمل و وابستگی به مورفین بررسی و با متادون مقایسه شده است.مواد و روش‌ها: مورفین به صورت تک دوز یا مزمن به صورت پلکانی طی هفت روز، دو بار در هر روز تزریق می شد به غیراز روز هشتم که یک بار در روز تزریق شد. به صورت حاد یا مزمن با سالین، اسطوخودوس 200 ، 400 ، متادون 5 و ترکیب متادون و اسطوخودوس 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم، 60 دقیقه پیش از تجویز مورفین انجام شد. تحمل به مورفین با سنجش زمان پس کشیدن دم از آب داغ قبل و بعد از آخرین دوز مورفین و وابستگی با شمارش تعداد پرش ها به دنبال تزریق نالوکسان (mg/kg 5) بررسی شد. داروها با حجم 3/0 میلی لیتر به صورت داخل صفاقی تزریق شدند.نتایج: اسطوخودوس و متادون، اکتساب (و نه بیان) وابستگی و تحمل به مورفین را به طور معنی‌داری (05/0 > p) کاهش دادند. مصرف مزمن اسطوخودوس و (نه متادون) وابستگی فیزیکی ناشی از مورفین تک دوز را نیز کاهش داد (05/0 > p). نتیجه‌گیری: به نظرمی‌رسد اسطوخودوس بهتر از متادون می تواند میزان تحمل و وابستگی را در موش‌ها در شرایط تجویز مزمن کاهش دهد.