اسفار اربعه عرفانی به تقریر آیت‌الله شاه‌آبادی

سالک راه حق با پیمودن سفری چهار مرحله‌ای که به «اسفار اربعه» شهرت یافته است، خود را به حضرت حق عزوجل رسانده، به بقای پس از فنا دست یافته و به دستگیری از خلایق می‌پردازد. این سفرهای چهارگانه که به ترتیب عبارت‌اند از: سفرِ «من الخلق الی الحق»، «فی الحق بالحق»، «من الحق الی الخلق» و «فی الخلق بالحق»، از شهرت فراوانی برخوردارند و آیت‌الله شاه‌آبادی(ره) بر پایه همین الگو، و همچنین بر اساس آیات مربوط به ملاقات حضرت موسی و حضرت خضر(ع) اسفار اربعه را به صورت دیگری که عبارت است از سفرِ «من الخلق الی الحق المُظهَر»، «من الحق المظهر الی الحق الظاهر»، «من الحق الظاهر الی الحق الباطن» و «من الحق الباطن الی الخلق» مطرح و تبیین می‌کنند. از مهم‌ترین ویژگی‌های اسفار اربعه مرحوم شاه‌آبادی، می‌توان به تکیه داشتن آن بر آموزه‌های قرآنی و روایی و همچنین توجه ویژه آن به جایگاه انسان کامل در امر سیر و سلوک اشاره کرد. مقاله پیش‌رو، به شرح اسفار اربعه و آرای مرحوم شاه‌آبادی در این زمینه خواهد پرداخت تا به این وسیله درک بهتری از کیفیت سلوک برای ما حاصل شود.