چگونگی پیدایش علم حصولی نظری از دیدگاه قرآن

مفهوم لغوی واژه‌ی «علم» و معادل‌های آن، مانند دانش، دانستن و آگاهی، در زبان‌ فارسی و زبان‌های دیگر مفهومی روشن و بی‌نیاز از توضیح است؛ ولی این واژه دارای معانی اصطلاحی گوناگونی است که ناظر به مصادیق گوناگون مفهوم لغوی آن است؛ مانند: اعتقاد یقینی مطابق با واقع، مجموعه قضایایی که مناسبتی بین آنها در نظر گرفته شده، و مجموعه قضایای حقیقی که از راه تجربه حسّی قابل اثبات باشد. تحقیق حاضر با توجه به مفهوم لغوی «علم» و چشم‌پوشی از معانی اصطلاحی آن، در مرحله نخست روشن می‌سازد که آشکارترین مصادیق علم در قرآن کریم نظر به چگونگی پیدایش آن عبارت‌اند از: علم حسّی، علم غیب و علم فکری (علم حصولی نظری) و در مرحله بعد، چگونگی پیدایش علم فکری را که در دانش منطق علم حصولی نظری (غیربدیهی) خوانده می‌شود با تکیه بر استظهار و استنباط چیستی تفکّر از قرآن کریم مورد تحلیل قرار می‌دهد و روشن می‌سازد که از دیدگاه قرآنی، پیدایش علم حصولی نظری به شی ، نتیجه تبیّن شی ، و تبیّن شی ، حاصل تبیین ذهنی نشانه‌های شی با نشانه‌های آن است.