مولفه‌های عقلانیت و معنویت در حکمت صدرایی

«عقلانیت» و «معنویت» همچون دو جزء هویت‌ بخش ساحت ملکوتی وجود انسانی، اندیشه انسان مدرن را به‌طور جدی به خود مشغول کرده است. «حکمت متعالیه» الگوی جامعی از عقلانیت و معنویت ارائه می‌کند که بسی برتر از الگوی مدرن و پسامدرن است. از رهگذر جستار پیش‌رو که با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی عقلانیت و معنویت در حکمت صدرایی شکل گرفته، روشن می‌شود که عقلانیت صدرایی، مولفه‌های عقلانیت مدرن غربی را نمی‌پذیرد؛ مولفه‌هایی مانند «اصالت‌ نیازهای مادی»، «افراط در توانایی‌های ادراکی عقل بشری»، «خوش‌بینی افراطی به دانش جدید در تامین سعادت انسان» و «انکار نقش سازنده دین در زندگی». حکمت متعالیه، با اصالت‌دهی به نیازهای روحی و نفی نسبیت معرفتی، بر محدودیت ادراکی عقل و درنتیجه بر «عقلانیت وحیانی» (عقل منور) و «عقلانیت قدسی» پای می‌فشارد. معنویت صدرایی نیز معنویتی عقلانی وحیانی است که برخلاف معنویت‌های مدرن، با نفی درون‌گرایی، شخصی‌سازی و دنیوی‌سازی معنویت، بر معنویت جامع عقلانی تاکید دارد.