درآمدی بر قاعده «الواحد» و صدور افعال الهی

قاعده «الواحد» ـ به این معنا که از علت واحد بسیط، تنها یک معلول بسیط صادر می‌شود ـ صدور افعال بی‌واسطه کثیر از خداوند را برنتافته و ظاهراً با قدرت مطلقه الهی و توحید افعالی نیز مخالف است. در پاسخ به این مسیله یا باید قاعده «الواحد» را مخدوش دانست و یا از آن تقریری دقیق به دست داد تا با موارد پیش‌گفته مخالفتی نداشته باشد. در این راستا برخی از حکیمان مشا و اشراقیون برای رفع این تعارض، راه حل مشترکی ارایه کرده‌اند. برخی از پیروان حکمت متعالیه نیز تقریری ویژه از قاعده «الواحد» به دست داده‌اند. لازم به یادآوری است که روشن‌شدن این مسیله، پاسخ‌گویی به بسیاری از شبهاتِ مطرح در عرصه‌های فلسفی و کلامی را هموار خواهد ساخت.