ابزار و راه‌های معرفت دینی از دیدگاه علامه مجلسی

ابزار معرفت دینی، از مباحث محوری علم معرفت‌شناسی است. بررسی دیدگاه‌های علامه مجلسی درباره ابزار معرفت می‌تواند برخی زوایای این دانش در اعصار گذشته را آشکار سازد. پژوهه فرارو با روش کتابخانه‌ای و گاهی اسنادی به بیانات علامه مجلسی پیرامون روایات توانسته است به بررسی ابزار و راه‌های معرفت از دیدگاه او را بپردازد و برخی گزاره‌های متناسب با دانش معرفت‌شناسی نزد او را استخراج کند. او در آثارش، حس، عقل، شهود، وحی، الهام، تحدیث و مرجعیت دینی را ابزار معرفت دینی می‌داند. علامه مجلسی حس را ابزاری مهم در شناخت قلمداد می‌کند و آن را مصون از خطا نمی‌داند. او برخلاف تصور برخی، عقل را معرفت‌بخش می‌داند. وی شهود را ابزاری برای کسب معرفت به‌شمار می‌آورد و در برخی موارد، آن را متعلق به آخرت معرفی می‌کند. در نگاه علامه مجلسی، وحی مهم‌ترین ابزار معرفت است. از دیدگاه وی، الهام و وحی از منابع وثیق معرفت الهی هستند. تحدیث نیز ابزاری است که بعد از رحلت پیامبر برای ائمه، معرفت‌بخش بوده است. وی یکی از عوامل گمراهی را بهره‌ نگرفتن از ابزاری همچون مرجعیت ائمه در دین دانسته است.