کاوشی وجودشناختی در باب وصف کلام الهی و اقسام آن و چگونگی دریافت آن از دیدگاه ملاصدرا

بحث کلام الهی، پیشینه‌ای به بلندای تاریخ ادیان و بشریت دارد. در اسلام نیز متکلمان، کلام حق را به‌عنوان یکی از صفات او واکاوی کرده‌اند. اما این بررسی در نظام فلسفی ملاصدرا، عمیق‌تر شده و صبغۀ وجودی یافته است. ملاصدرا، از سویی، نگاهی معرفت‌شناسانه به هستی دارد و از سوی دیگر، نگاهی هستی‌شناسانه به معارف الهی دارد. به سخن دیگر، او میان هستی و هدایت‌های الهی جدایی نمی‌بیند. از دیدگاه صدرا عالم و مراتب آن، سراسر دلالت و آیه و به‌مثابه الفاظ انباشته از معنا هستند. این مقاله، ضمن تبیین حقیقت کلام الهی و کیفیت ادراک آن، به جوانب مختلف مسئله پرداخته و اقسام کلام الهی را از دیدگاه حکمت متعالیه بررسی می‌کند و حقیقت وجودی قرآن را به‌عنوان وجهه‌ای از کلام الهی در عالم دنیا مورد واکاوی قرار می‌دهد. همچنین بررسی رابطة کلام الهی و نحوة وجودی انسان و ارتقای وجودی او نیز از مباحث پیش‌رو در این نوشتار است.