شناخت‌شناسی در فلسفه و عرفان اسلامی

مقاله پیش‌ِرو دربارۀ شناخت‌شناسی و سازوکار آن است؛ بدین‌معنا که به بررسی مراتب شکل‌گیری علم و آگاهی در ذهن انسان در قلمروی علم حصولی، اعم از تصور و تصدیق که مبتنی بر دیدگاه فیلسوفان مسلمان است پرداخته، و نحوۀ حصول علم در سه سطح معقولات اولی، معقولات ثانیۀ منطقی و معقولات ثانیۀ فلسفی، با توجه به نظریه تعالی ملاصدرا مبتنی بر تجرد نفس انسان بیان می‌شود. همچنین سازوکار شناخت عرفانی براساس علم حضوری که خاستگاه آن قلب انسان است، از نگاه اهل معرفت بررسی می‌شود و ماهیت تجربه‌های عرفانیِ برخاسته از علم حضوری ِاهل معرفت و ارائه ملاک و مناط صدق و کذب این مکاشفه‌ها واکاوی شده و سطح عالی شناخت را براساس حق‌الیقین و یکی شدن معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی عارف در سفر سوم ارائه می‌دهد.