جستاری در ویژگی‌ها و گونه‌های فلسفه سیاسی اسلامی

انگاره‌های پدیدآمده از فلسفه سیاسی نقش مستقیمی در شیوه زندگی سیاسی دارد. ازاین‌رو، این مقاله می‌کوشد با معرفی فلسفه سیاسی از راه تاکید بر ویژگی‌های آن، جهت‌گیری کلی فلسفه سیاسی اسلامی را نسبت به برخی از مسائل اساسی سیاست بیان کند. همچنین می‌کوشد با تفکیک میان گونه‌های مختلف فلسفه سیاسی اسلامی، ظرفیت هریک از آنها را در ساخت نظم سیاسی جامعه نشان دهد. فلسفه سیاسی اسلامی به سلسله مباحث فلسفی سیاسی گفته می‌شود که به‌گونه‌ای با اسلام مناسبت داشته باشد. ویژگی‌های عمومی فلسفه سیاسی اسلامی عبارت است از: تاکید بر مواردی مانند ارتباط هست‌ها و بایدها، مدنی باطبع بودن انسان، دوساحتی بودن انسان، حقایق طبیعی و فراطبیعی، پیوند دین و سیاست، و پیوند اخلاق و سیاست. باوجوداین، فلسفه سیاسی اسلامی در طول تاریخ گرایش‌های گوناگونی یافته است که هریک از آنها دارای ویژگی‌ها و ظرفیت‌های منحصربه‌فردی هستند. فلسفه سیاسی مشاء، فلسفه سیاسی اشراق، فلسفه سیاسی متعالیه و فلسفه سیاسی نوصدرایی گونه‌های شناخته شده فلسفه سیاسی اسلامی به‌شمار می‌آیند.