ادراک بصری در هوش مصنوعی و فلسفه ذهن

یکی از گرایش‌های رایج و پرطرفدار در فلسفه ذهن، کارکردگرایی است. در این نوشتار، برآنیم تا به تحلیل فلسفیِ پژوهشی نوپدید در حوزه هوش مصنوعی بپردازیم. پژوهشی که به شبیه‌سازی ادراک بصری انسان، با الگوبرداری از نمونه عصب‌شناختی ادراک می‌پردازد. این پژوهش که در سال 2013 انجام شده، با به کارگیری سامانه‌ای مرکب از شبکه‌های عصبیِ مصنوعی و سامانه‌های خبره، موفق به شبیه‌سازی سازوکار ادراک بصری انسان شده است. پس از شرح پژوهش یاد شده، به بررسی پیامدهای فلسفی آن می‌پردازیم و با معرفی آزمایشی ذهنی، نشان می‌دهیم که از دید بیننده خارجی، نمی‌توان میان روبات فوق هوشمندِ فرضی و انسان خودآگاه فرق بگذاریم؛ هرچند در نگاه آغازین میان آن‌دو، تفاوت دیده شود؛ ولی این تفاوت برای هوشمند دانستن یک سامانه اهمیتی ندارد؛ ازاین‌رو، می‌توان از نگاه کارکردگرایانه دفاع کرد. همچنین در این پژوهش استدلال اتاق چینی سِرل اجمالاً معرفی شده و با استفاده از آزمایش ذهنی یادشده، نقد و تحلیل می‌شود.