تعیین قطعات حادثه خیز آزاد‌راه زنجان - ابهر در شرایط اقلیمی مختلف

تصادفات جاده‌ای یکی از اصلی‌ترین عوامل مرگ‌ومیر و صدمات شدید جانی و مالی محسوب می‌شود که عوامل متعددی در وقوع آن نقش دارند. یکی از این عوامل مهمی که در ایمنی عبور و مرور موثر است، متغیرهای محیطی و نامناسب بودن شرایط جوی و اقلیمی است. از میان عواملی که در بروز سوانح جاده‌ای نقش دارند، سهم پدیده‌های اقلیمی چون یخبندان، بارش، هوای صاف (آفتابی) و ... کم نیست. در این مقاله برای اولین بار تاثیر آب و هوا بر تصادفات جاده‌ای در آزاد‌راه زنجان - ابهر (که قسمتی از آزاد‌راه مهم تهران - تبریز) و یکی از محورهای مواصلاتی مهم و پرتردد ایران بوده و نقش زیادی در ارتباط مرکز به شمال غرب کشور، هم‌چنین اتصال اروپا به آسیای میانه دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از دادهای تصادفات روزانه در سال های 1388- 1387 و هم‌چنین وضعیت های جوی (ابری، آفتابی، بارانی و برفی) موجود در فرم های کام 113 و 114 مورد بررسی قرار گرفته و براساس فراوانی تصادفات در هر قطعه و در هر یک از شرایط اقلیمی، نقشه پهنه‌بندی میزان خطر تصادفات با استفاده از arcgis ترسیم شده است. طول آزادراه زنجان - ابهر، 104 کیلومتر است. نتایج حاصل از پهنه‌بندی و ضریب اهمیت نشان می‌دهد که 82 درصد تصادفات در شرایط آفتابی، 1/13 درصد در شرایط ابری، 8/2 درصد در شرایط برفی و 98/1 درصد در شرایط بارانی به‌وقوع پیوسته است. هم‌چنین کیلومترهای 60 تا 80 و صفر تا 20 دارای بیشترین میزان خطر وقوع تصادفات در اغلب شرایط جوی بوده است. از نظر ساعتی اغلب تصادفات در ساعات 17 تا 19 (مقارن غروب آفتاب و زاویه مایل تابش آن) اتفاق افتاده‌اند و بیشتر تصادفات در این ساعات به‌ترتیب از نوع خسارتی، جرحی و فوتی بوده است.