طراحی الگوی تکنیک‌های سرگرم‌آموزی در برنامه ‏های طنز: مورد مطالعه برنامه خندوانه

اهمیت جذب مخاطبان در رقابت میان رسانه‌ها از طریق توجه به نیازهای آنان در تولید برنامه و از طرف دیگر، استقبال مخاطبان از برنامه‌های سرگرم‌کننده به دلیل نیاز به آرامش و نشاط؛ همچنین، ضرورت انتقال پیام‌های آموزشی لازم به مخاطبان، باعث شده است که متصدیان رسانه با بهره‌گیری از بستری شاد و سرگرم‌کننده در تولید برنامه‌های آموزشی، گونه جدیدی از برنامه‌سازی را با عنوان سرگرم‌آموزی ایجاد کنند. در این پژوهش، راهبرد سرگرم آموزی به‌عنوان یک راهبرد ارتباطی در برنامه طنز تلویزیونی خندوانه مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر، با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق انجام گرفته و مصاحبه‌شوندگان 12 نفر از استادان، کارشناسان علوم ارتباطات و رسانه، تهیه‌ کنندگان و کارگردانان برنامه ‌های موفق و پربیننده حوزه سرگرمی و آموزش صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند که به‌صورت هدفمند، مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. برای تجزیه‌وتحلیل داده ‌ها نیز از روش تحلیل تماتیک استفاده شده است. یافته ‌های پژوهش نشان می‌دهد که برنامه تلویزیونی خندوانه، از سرگرم‌ آموزی به‌عنوان نوعی راهبرد ارتباطی بهره گرفته است؛ به‌طوری‌که با فراهم آوردن محیطی شاد و جذاب، سعی کرده است نکات آموزشی مدنظر برنامه‌سازان را به نحوی ناملموس، به مخاطبان خود ارائه دهد. برخی از عناصر و تکنیک‌های سازنده الگوی سرگرم آموزی در این برنامه عبارت‌اند از: مشارکت، نمایش طنز، دکور و صحنه، جذابیت فردی و عاطفی، گفتگو، تنوع و نظم.

Modeling Entertainment Learning Techniques in Comedy Programs (Case: Khandovaneh)

The importance of attracting audiences by paying attention to their needs in the competition between the media and, on the other hand, the audiences’ seeking entertainment due to the need for calm and cheerfulness; also, the need to convey the educational messages to the audience, is caused media practitioners to create a new type of programming called learning entertainment by using a happy and entertaining context in the production of educational programs. In this study, the entertainment learning strategy as a communication strategy in the comedy TV program Khandovaneh has been studied. The present study was conducted using indepth interview technique in which were interviewed 12 professors, communication and media experts, producers and directors of successful and popular programs in the field of entertainment and education of the Islamic republic of Iran broadcasting, whom were purposefully selected. Thematic analysis method was used to analyze the data. Findings showed that Khandovaneh TV program has used entertainment learning as a kind of communication strategy; by providing a happy and attractive environment, it has tried to present the educational tips of the programmers to its audience in an indirectly way. Some of the elements and techniques that make up an entertainment learning model in this program are: participation, humor, setting, personal and emotional attractiveness, talk, variety and order.