رابطه بین مهارت های تفکر انتقادی و سلامت روانی دانش آموزان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر همدان

مقدمه و هدف: تفکر انتقادی به توانایی فرد برای تحلیل و ارزشیابی اطلاعات اطلاق می شود. چنین مهارتی بیش از پیش به ضرورتی غیر قابل انکار در زندگی اجتماعی تبدیل شده است. از این رو اکنون پرورش مهارت های تفکرانتقادی یکی از اساسی ترین اهداف نظام های تعلیم و تربیت جهان را در سطوح مختلف از ابتدایی تا عالی تشکیل می دهد. سلامت روانی افراد تاحد زیادی متاثر از کیفیت و نوع مهارت های فکری آنان است. براین اساس، مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت تفکر انتقادی و سلامت روانی و رابطه این متغیرها در دانش آموزان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر همدان در سال تحصیلی89- 1388انجام شده است.روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی و از نوع همبستگی است که درآن نمونه ای با حجم331 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه تفکر انتقادی کالیفرنیا(فرم ب) و پرسشنامه سلامت روانی گلدبرگ و هیلیر(ghq) فرم 28 سوالی استفاده شده است. داده های پژوهش با کمک شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آماراستنباطی( ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه)مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج: یافته های مطالعه حاکی از آن است که میانگین تفکر انتقادی دانش آموزان 51/6 از 34، میانگین سلامت روانی دانش آموزان 52/31 ، 61 نفر (4/18%) فاقد اختلالات روانی و270نفر (6/81%) مشکوک به علایم اختلال روانی می باشند. بین مهارت های تفکرانتقادی و اختلال در سلامت روانی دانش آموزان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد بین مهارت های تحلیل انتقادی و استدلال قیاسی با علایم اختلالات روانی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد ، به عبارتی با افزایش این مهارت در دانش آموزان، مشکوک بودن به اختلالات روانی آنها کاهش پیدا می کند. براین اساس، می‌توان وضعیت سلامت روانی هر فرد را با توجه به میزان مهارت های تحلیل انتقادی و استدلال قیاسی وی پیش بینی کرد. نتیجه نهایی: نتایج مطالعه نشان داده است که دانش آموزان مورد بررسی از حیث مهارت های تفکر انتقادی در سطح نازلی قرار دارند و سلامت روانی اکثریت آنان نیز در معرض خطر قرار دارد و با کاهش سطح مهارت های تفکرانتقادی، علایم جسمانی، اضطراب، اختلال در کارکردهای اجتماعی و افسردگی آنان افزایش یافته است. لذا توصیه می شود مسوولان آموزشی و بهداشتی و خانواده ها به این مساله توجه و اهتمام جدی داشته باشند.