اندکس کوموربیدیتی چارلسون به‌عنوان فاکتور پیش‌گویی‌کننده قوی مرگ و میر در بیماران همودیالیز مزمن

سابقه و هدف: گزارش ها گویای آن هستند که مرگ و میر بیماران همودیالیزی مزمن بالا است و می توان پیش آگاهی آن ها را براساس اندکس کوموربیدیتی چارلسون (cci: charlson comorbidity index) و آلبومین سرم پیش بینی نمود. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر بیماران همودیالیزی بزرگسال (532 نفر) از نه مرکز همودیالیز در شهر تهران در یک مطالعه کوهورت آینده نگر در شهریور ماه سال 1391 مورد بررسی قرار گرفتند. فاکتورهای دموگرافیک و آزمایشگاهی از جمله متوسط آلبومین سرم (سه آزمایش آخر ثبت شده) و کوموربیدیتی بیماران در زمان شروع مطالعه و نیز علل مرگ و میر و خروج از دیالیز در یک پیگیری 28 ماهه (میانه) ثبت گردید. سپس، بقای یک و دو ساله با توجه به cci و سن در بیماران با آلبومین سرم بیشتر، مساوی و یا کمتر از 3.5 تخمین زده شد.یافته ها: متوسط سن بیماران 15.4±56.0 سال بود. 57 درصد از بیماران مرد، 41 درصد دیابتی و 43 درصد دچار بیماری ایسکمیک قلبی بودند. شایان ذکر است که بیماران به طور متوسط 49.1±44.6 ماه تحت دیالیز قرار داشتند. در این مطالعه متوسط هموگلوبین سرم 1.5±10.6 و آلبومین سرم 0.35±3.90 گرم در دسی لیتر بود. میزان متوسط کفایت دیالیز (kt/v: k=clearance dialyzer, t=time, v=volume of distribation of urea) نیز 0.21±1.31 به دست آمد. باید خاطرنشان ساخت که 161 بیمار (30 درصد) در طول پیگیری فوت شدند (17 نفر از 100 بیمار در سال) و شایع ترین علت مرگ، بیماری های قلبی عروقی (42 درصد) و عفونت (25 درصد) بود. در بررسی مدل cox proportional hazards نسبت خطر مرگ (hr: hazard ratio) برای سن (سال) 1.03 (با فاصله اطمینان 95 درصد حدود 1.01-1.05)، برای آلبومین سرم (گرم بر دسی لیتر) 0.21 (با فاصله اطمینان 95 درصد حدود 0.11-0.040) و برای اندکس کوموربیدیتی چارلسون 1.75 (با فاصله اطمینان 95 درصد حدود 1.1-59.94) بود. در این مطالعه احتمال بقای یک ساله بیماران گروه a (آلبومین سرم بیشتر یا مساوی 3.5) با امتیاز cci 2-3، 4-5، 6-7 و ≥8 به ترتیب 96، 92، 81 و 64 درصد گزارش شد و همین مقادیر برای گروه b (آلبومین سرم کمتر از 3.5) به ترتیب معادل 86، 75، 60 و 42 درصد به دست آمد. احتمال بقای دو ساله بیماران گروه a با امتیاز cci 2-3، 4-5، 6-7 و ≥8 نیز به ترتیب 94، 89، 73 و 36 درصد بود و همین مقادیر برای گروه b به ترتیب 86، 45، 39 و 22 درصد گزارش گردید.نتیجه گیری: اندکس کوموربیدیتی چارلسون همراه با آلبومین سرم و سن، فاکتور پیش گویی کننده مناسبی برای مورتالیتی یک و دو ساله بیماران همودیالیزی می باشد؛ بر این اساس می توان مراقبت های مناسب تری را برای بیماران با ریسک بالای مرگ و میر برنامه ریزی نمود.