بررسی و نقد تحقیقات اپیدمیولوژی توصیفی دندانپزشکی منتشر شده ایران در سال‏‏های 1375 تا 1388

مقدمه: با توجه به استقبال عمومی پژوهشگران برای انجام تحقیقات مبتنی بر شواهد در سال‏‏های اخیر جمع‏بندی، نقد، و حذف خطاها در مطالعات پیشین یکی از ضرورت‏‏ها می‏باشد. با توجه به شمار بسیار اندک مطالعات نقد در حیطه دندانپزشکی و به خصوص مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی، مطالعه حاضر به گردآوری مجموعه مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی و نقد آنها پرداخته است. مواد و روش‏ها: مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی انجام شده در حیطه دندانپزشکی در کشور ایران که در سال‏‏های 88-1375 منتشر شده‏اند، گردآوری و با هشت معیار بر طبق دستورالعمل استاندارد امتیاز دهی شدند: روش نمونه‏گیری، چارچوب نمونه‏گیری، حجم نمونه، ابزار اندازه‏گیری مناسب، اندازه‏گیری بدون جهت گیری، نسبت پاسخدهی، ذکر فاصله اطمینان و توضیح نمونه‏ها. یافته‏ها: بیشترین امتیاز کسب شده از میان 91 مقاله مربوط به معیار «توضیح کامل نمونه‏ها» بود که 72 مقاله امتیاز آن را کسب کرده بودند. «نسبت پاسخدهی» کمترین میزان امتیاز کسب شده را با تنها 2 مقاله داشت. میانگین کل امتیازهای کسب شده در مجموع این 91 مقاله، 64/2 (از مجموع 8 امتیاز) بود. عدم انجام نمونه‏گیری تصادفی و عدم ذکر چارچوب نمونه‏گیری و روش محاسبه حجم نمونه از خطاهای مشهود در نمونه‏گیری مطالعات بودند. علیرغم بکارگیری معیارهای صحیح اندازه‏گیری، بسیاری از مطالعات به توضیح کامل و روشن آن نپرداخته بودند. نتیجه گیری: برای انجام مطالعات اپیدمیولوژیکی که تعریف صحیح و قابل استنادی از وضعیت واقعی یک مشکل ارائه دهند، رفع نواقص ذکر شده و افزایش کیفیت مقالات منتشر شده در ایران ضروری به نظر می‏رسد.