بررسی ارتباط بین واریاسیون های آناتومیک ناحیه سینونازال با سینوزیت سینوس ماگزیلا با استفاده از تصاویر ct-scan مولتی اسلایس

مقدمه: سینوزیت از شایعترین بیماری های گزارش شده در دهه های اخیر است که به عنوان یک بیماری مولتی فاکتوریال از آن یاد می شود. رابطه قطعی تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس-بینی نیز با سینوزیت، هنوز مورد شک است. computed tomography (ct) روش تصویربرداری انتخابی برای ارزیابی سینوس ها و فاکتورهای آناتومیک مستعد کننده ایجاد سینوزیت است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط تنوع آناتومیکی کمپلکس سینونازال با سینوزیت سینوس های ماگزیلاری با استفاده از تصاویر ct اسکن مالتی اسلایس بود. مواد و روش ها: تصاویر ct اسکن سینوس های پارانازال 106 بیمار (212 سینوس ماگزیلا) مراجعه کننده به بیمارستان شهید کامیاب مشهد که با دستگاه ct اسپیرال16 اسلایس با ضخامت برش 0.75 میلیمتر تهیه شده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنوع آناتومیک نرمال شامل؛ سلول آگرنازی، اتموئید بولا، کونکا بولوزا، کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی ارزیابی و ثبت شدند. نمونه ها به دو گروه سالم که فاقد افزایش ضخامت مخاط در دیواره های سینوس ماگزیلا بودند و گروه بیمار(مبتلا به سینوزیت) که افزایش ضخامت مخاط بیش از 2 میلیمتر را در حداقل یکی از دیواره ها نشان می دادند، تقسیم بندی شدند. با استفاده از آنالیزهای آماری chi-square  و t مستقل ارتباط تنوع آناتومیک با سینوزیت سینوس های ماگزیلاری بررسی گردید.یافته ها: آزمون کای دو، بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با افزایش ضخامت مخاط سینوس(ابتلا به سینوزیت) رابطه آماری معنی داری نشان داد. (p≤0.001) همچنین با استفاده از آزمون t-student مشخص شد که تفاوت آماری معنی داری در ابعاد کونکا بولوزا، آگرنازی و اتموئید بولا بین دو گروه سالم و بیمار وجود نداشت. نتیجه گیری: یافته های مطالعه ما مشخص کرد که بین وجود کونکای میانی پارادوکس و انحراف سپتوم میانی بینی با ابتلا به سینوزیت سینوس ماگزیلا، ارتباط وجود دارد ولی سایر تنوع آناتومیکی کمپلکس سینوس -بینی (سینونازال) با ایجاد سینوزیت ارتباطی ندارد.

relationship between the sinonasal anatomical variations and maxillary sinusitis using multi-slice computed tomography scans

introduction: chronic sinusitis has been the most reported chronic and multifactorial disease in the last decades. the relationship between the anatomical diversity of the sinonasal complex and sinusitis is still under discussion. computed tomography (ct) is the modality of choice for the evaluation of the sinuses and anatomic factors that predispose one to sinusitis. this study aimed to investigate the relationship between the anatomical variations of sinonasal complex and sinusitis of the maxillary sinuses using multislice ct scans.materials and methods: in this study, we evaluated ct scans from the paranasal sinuses of 106 patients (212 maxillary sinuses) referring to the shahid kamyab hospital in mashhad, iran, that were prepared by 16slice spiral ct machine (cutting thickness: 0.75 mm). normal anatomic variations which included agger nasi cells, ethmoid bulla, concha–bullosa, paradoxical middle concha, and nasal septal deviation, were evaluated and recorded. the samples were divided into a healthy group, that showed no increase in mucosal thickness in the maxillary sinus walls, and a patient group (with sinusitis) that showed an increase of more than 2 mm in mucosal thickness of at least one wall. chisquared test and independent ttest were used to determine the association between the anatomic variations with maxillary sinusitis.results: chisquare test showed a statistically significant relationship between the presence of paradoxical middle concha and the deviation of the middle nasal septum with an increase in the thickness of the sinus mucosa (sinusitis) (p≤0.001). moreover, student’s ttest showed no statistically significant difference between the healthy and patient groups in the dimensions of concha bullosa, agger nasi cell, and ethmoid bulla.conclusion: the findings of our study showed a relationship between paradoxical middle concha and deviation of the middle nasal septum with sinusitis of maxillary sinus. however, other sinonasal anatomical variations were not associated with the development of sinusitis.