معیارهای حدیث تفسیری

از معصومان(ع) به‌عنوان معلم و مبیّن قرآن، احادیث بسیاری بر جای مانده است. این احادیث از حیث تاثیری که در تبیین قرآن دارند، به چند دسته تقسیم می‌شوند: دسته‌ای تفسیری است؛ یعنی معصومان(ع) کوشیده‌اند تا با محور قرار دادن الفاظ و ساختار کلام و رعایت اصول محاوره، مراد الهی را بیان کنند. در موارد بسیاری، این دسته از احادیث با احادیث مشابه درهم می‌آمیزد وکار بهره‌گیری از آنها را با سختی و اشکال مواجه می‌سازد. این مقاله درصدد است با بیان ویژگی‌های این دسته از احادیث، شاخصه‌هایی ارایه دهد که در موارد ابهام، حدیث تفسیری از غیر آن بازشناخته گردد. براساس این پژوهش، معیارهای حدیث تفسیری عبارت است از: هماهنگی محتوایی با آیه؛ تبیین مدلول ظاهری آیه، انطباق‌پذیری بر آیه، هماهنگی با سیاق آیه، هماهنگی با آیه در سیر بیان مطالب.