نقش علوم بلاغی در پاسخ‌گویی به شبهات اعجاز قرآن

علوم بلاغی (معانی، بیان و بدیع) با ارایه اصول و قواعد فصاحت و بلاغت، نقشی انکار ناپذیر در تبیین و تحلیل اعجاز بیانی قرآن و پاسخ دهی به شبهات اعجاز دارد. بیان کمیت و کیفیت این نقش آفرینی، ضمن ارایه جایگاه این علوم در موضوع اعجاز قرآن، ضرورت پرداختن به این دانش ها را در حوزه مقدمات مباحث علوم قرآنی به تصویر خواهد کشید. اهمیت دانش‌های بلاغی در بحث اعجاز قرآن تا بدانجاست که نخستین کتاب های اعجاز قرآن بیشتر به طرح مباحث بلاغی پرداخته است.به کمک دستاوردهای علوم بلاغی می توان علاوه بر پاسخگویی به دلایل و شبهات دیدگاه صرفه در راز اعجاز قرآن، اشکالات متعددی را در ابعاد اعجاز این کتاب الهی کرد. ایرادهایی مزبور در سه عرصه کلی اعجاز بیانی، هماهنگی و محتوایی قابل طبقه‌بندی است. در قلمرو اعجاز بیانی می‌توان به شبهات تکرار و تحدی پاسخ گفت و در حوزه اعجاز هماهنگی، شبهات مطرح در حوزه حصرها، تتشبیهات بلیغ و تقدیم و تاخیر واژگان قرآن را بر طرف کرد. برخی از شبهات محتوایی که به هدف خدشه وارد کردن در معارف و مضامین آیات قرآن مطرح شده نیز بر همین اساس قابل پاسخ گویی است.