وجوه و توسعه معنایی آیات قرآن در اندیشه علامه طباطبایی

از منظر علامه طباطبایی، آیات قرآن دارای وجوه معنایی است که در دو جهتِ معناشناسانه و آسیب‌شناسانه توسعه می‌یابند. در بُعد معنا‌شناسانه وجوه و بطون معنایی، امری نسبی و در گرو متغیرهای مرتبط با متن و فرد مفسر است. اما بعد آسیب‌شناسانه ناظر به مسیله تفسیر به رای و شامل وجوه معنایی گوناگونی است که مبتنی بر ضوابط و مبانی صحیح فهم و مستند به دلایل نقلی یا عقلی نیست. از نظر علامه، تفسیر به رای و ارایه وجوه ناصواب معنایی از آیات، محصول به‌کار نبستن مبانی و قواعد صحیح تفسیری و دوری از آموزه‌های قرآن و عترت است. در اندیشه علامه، وجوه‌پذیری قرآن به معنای کثرت قرایت‌ها و برداشت‌ها از متن ـ آن‌گونه که برخی از اندیشوران غربی می‌انگارند ـ نیست؛ بلکه ناظر به دو بعد معناشناسانه و آسیب‌شناسانه است که پذیرش اوّلی و نفی دومی بر اساس سیری روشمند و با توجه به اصول و قراین لفظی، نقلی و عقلی صورت می‌پذیرد.