بررسی آیات موهِم تعدد سرشت انسان

سرشت انسان نحوه وجودی و نوع آفرینش اوست که در قرآن از آن به «فطرت» یاد شده و آیاتی بر وجود آن دلالت دارد. از سوی دیگر برداشتی سطحی از آیاتی همچون آیه شاکله (اسراء: 84)، آیه تقسیم‌کننده انسان‌ها به دو گروه مومن و کافر در آغاز آفرینش (تغابن: 2)، نیز آیات بیانگر برخی از ویژگی‌های انسان (همچون جزوع، منوع، ظلوم، جهول، مفسد و خونریز بودن) ممکن است موهم اثبات چنین سرشتی دست‌کم در گروهی از انسان‌ها تلقی ‌شود. این پژوهش با هدف دستیابی به دیدگاه قرآن و با روش توصیفی تحلیلی به دلالت‌شناسی این قبیل آیات و وجه جمع میان آنها سامان یافته و به این نتیجه رسیده که آیات یادشده بیانگر خاستگاه تکوینی چنین صفاتی در انسان نیست و بر این ‌اساس نمی‌توان از آنها تعدد سرشت آدمیان را اثبات کرد.

examining the verses that seem illustrate the multiplicity of human nature

man’s nature is his way of existence and the type of his creation, which is referred to as fitrat in the qur’an, and there are verses that indicate its existence. on the other hand, a superficial understanding of verses such as the verse of shakleh (15: 84), the verse that divides humans into two groups of believers and unbelievers at the beginning of creation (64: 2), as well as verses that express some of the characteristics of human beings (such as anxious, covetous, oppressive, ignorant, corrupt and bloodthirsty) seem to prove such a nature - at least - in a group of people. using the descriptive-analytical method, this research was organized with the aim of reaching the qur’an’s point of view and the semantics of such verses and summarizing them, and it is concluded that the mentioned verses do not indicate the origin of the development of such traits in humans, and accordingly, it is not possible to prove the multiplicity of human nature from them.