گونه‌های اثرگذاری هیجان بر گرایش‌های انسان از دیدگاه قرآن

شناخت چگونگی اثرگذاری هیجانات بر گرایش‌های انسان، برای شناسایی روابط حاکم بر ابعاد درونی او و آگاهی از نحوه مدیریت آنها لازم است. پرسش اصلی مقاله این است که حالاتی مثل ترس، خشم، غم، شادی و... چه نوع تاثیراتی در گرایش‌های انسان دارند؟ تحقیق از نوع کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا انجام شده است. ازآنجاکه قرآن کریم، منبع اصلی این پژوهش است، روش تحقیق در این مسئله تحلیلی- تفسیری به سبک موضوعی است و گرد‌آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای با ابزار فیش‌برداری بوده است.، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که قرآن کریم متناسب با اهداف تربیتی خود به تاثیرات متنوع هیجانات بر گرایشات انسان توجه نموده است. از نظر قرآن جهت‌دهی، فعال‌سازی، سرعت‌افزایی و مهارگری، مهمترین گونه‌های اثرگذاری هیجان بر گرایش‌های انسان هستند. یعنی هیجانات می‌توانند چیزی را برای فرد مطلوب یا نامطلوب جلوه دهند، با تکانه‌ای قوی، موتور محرّک امیال را به راه بیاندازند، بر سرعت فعالیت امیال بیافزایند و یا مانع تحریکات رفتاری آنها ‌شوند.

the different types of emotion’s effects on human tendencies from the perspective of the qur'an

it is necessary to know how emotions affect human tendencies to identify human’s dominant relations of his internal dimensions and to know how to manage them. the main question of this article is, what kind of effects do states like fear, anger, sadness, happiness, etc. have on human’s tendencies? this research is qualitative and is based on content analysis. since the holy quran is the main source of this research, an analytical-interpretive research method is used having a thematic style, and the data is collected using library method, along with taking notes. according to the findings of the research, the holy quran has paid attention to the various effects of emotions on human tendencies in accordance with its educational goals. according to the qur’an, orientation, activation, acceleration and mastery are the most important effects of emotions on human tendencies; that is, emotions can make something appear desirable or undesirable for a person, can motivate human’s desires with a strong impulse, increase the speed of the activeness of desires, or prevent their behavioral incitement.