مفسران برجسته حوزه علمیه قم در سده اخیر؛ آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی

از بدو تاسیس حوزه‌های علمیه، عالمان و اندیشوران مسلمان اهتمام ویژه‌ای به دانش تفسیر قرآن داشته‌اند. در سده چهاردهم هجری شمسی اقبال به مطالعات قرآنی و نگارش‌های تفسیری رشد روزافزونی پیدا کرد و علما و مفسران زیادی در این عرصه گام نهادند. این مقاله با روش «توصیفی تحلیلی» به بررسی شخصیت تفسیری آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به‌مثابه یکی از مفسران حوزه علمیه قم در سده چهاردهم شمسی پرداخته و نقش و فعالیت‌های ایشان در زمینه مطالعات قرآنی معاصر را باز‌گو کرده است. حاصل بررسی نشان می‌دهد که آیت‌الله مکارم از عالمان بزرگ و برجسته تفسیری سده اخیر است و آثار تفسیری و قرآنی ایشان، مد نظر اقشار گوناگون جامعه بوده و تاثیر بسزایی در فعالیت‌ها و پژوهش‌های قرآنی دوره حاضر داشته است. ایشان به هر دو سبک تفسیر «ترتیبی» و «موضوعی» قرآن را تفسیر کرده است. آثار تفسیری ایشان دارای انسجام ساختاری و جهت‌گیری هدایتی و تربیتی است. از ویژگی کار تفسیری ایشان روزآمدی و اتکا بر معیارهای معتبر در تفسیر آیات علمی، احیای روش مفسران قدیم شیعه، برخورداری از سبک معقول در پردازش محتوایی آیات، و اتکا به روش تفسیر اجتهادی قرآن است.

prominent commentators of the islamic seminary of qom in the recent century; ayatollah naser makarem shirazi

muslim scholars have paid special attention to the science of qur’an interpretation since the establishment of islamic seminaries. the interest in quranic studies and exegetical writings grew more and more in the 14th century ah, and many scholars and commentators wrote in this field. this article studies the exegetical character of ayatollah naser makarem shirazi, as one of the interpreters of the islamic seminary of qom in the 14th century, and recounts his role and activities in the field of contemporary quranic studies, using a descriptive-analytical method. the result of this study shows that ayatollah makarem is one of the great and prominent exegetical scholars of the recent century, and his exegetical and quranic works have been noticeable for the different sections of society and has had a significant impact on the quranic activities and researches of this era. he has interpreted the qur’an in both sequential and topical interpretation styles. his interpretive works have structural coherence and have guidance and educational orientation. the characteristic of his exegetical work is modernity and reliance on valid standards in the interpretation of scientific verses, revival of the old shia interpreter’s method, having a reasonable style in processing the content of quranic verses, relying on the method of ijtihadi interpretation of the qur’an.