حجم آثار علمی اثرگذار حوزه علمیه قم در زمینه علوم قرآن در سده اخیر

«علوم قرآن» دانشی است که عوارض ذاتی و اختصاصی قرآن را بررسی می‌کند. در این مقاله آثار علمی اثرگذار حوزه علمیه قم در زمینه علوم قرآن در سده چهاردهم شمسی با روش توصیفی تحلیلی معرفی و بررسی شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اندیشمندان و دانشوران حوزه علمیه قم در سده اخیر، به‌ویژه بعد از انقلاب اسلامی ایران، پژوهش‌های شایان توجهی را در موضوعات و مباحث علوم قرآن رقم زده‌اند. این آثار را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد: 1. تحقیقات اندیشمندان دانش‌های اصول، فقه و کلام در ارتباط با مسائل مرتبط با علوم قرآن؛2. مباحث علوم قرآنی موجود در مقدمه برخی از تفاسیر یا در لابه‌لای مطالب تفسیری آنها، مانند مقدمه تفسیر المیزان و مقدمه تفسیر تسنیم و نیز برخی مطالب درون این دو تفسیر؛ 3. کتاب‌های مستقل مشتمل بر مباحث اساسی یا مهم علوم قرآن. از این دسته، کتاب‌های قرآن در اسلام، التمهید فی علوم القرآن، قرآن‌شناسی، مدخل التفسیر، تاریخ و علوم قرآن، آراء حول القرآن و القرآن الکریم و روایات المدرستین را باید یاد کرد؛ 4. تک‌نگاری‌های خاص یا موضوعی در زمینه علوم قرآن. کتاب‌های المفسرون حیاتهم و منهجهم، روش‌شناسی تفسیر قرآن، مکاتب تفسیری، تاریخ تفسیر قرآن، آسیب‌شناسی جریان‌های تفسیری را در این دسته می‌توان قرار داد.

the amount of influential scientific works of the islamic seminary of qom in quranic sciences in the last century

quranic sciences is a science that studies the specific and essential accidents of the holy qur’an. this article introduces and analyzes the influential scientific works done in the islamic seminary of qom in the field of qur’anic sciences in the fourteenth century, using a descriptive-analytical method. this research indicates that the scholars of the islamic seminary of qom have made remarkable researches in quranic sciences in the last century, especially after the islamic revolution of iran. these works can be divided into four categories: 1- researches of scholars of the sciences of “principles”, jurisprudence and theology in relation with quranic sciences. 2- the quranic sciences topics in the introduction of some commentaries or within their interpretational works, such as the introduction of “tafsir al-mizan” and the introduction of the “tafsir tasnim”, as well as some discussions within these two interpretive works, 3 - independent books containing some main or important topics of quranic sciences. some of these books are as follows: quran in islam, al-tamahid fi ulum al-qur’an, quran-shenasi, introduction to al-tafsir, tarikh va olum-i quran, ara’ howl al-qur’an, and al-qur’an al-karim va revayat al-madresatain, 4- special or thematic monographs in the field of quranic sciences. some books of this category are as follows: al-mofasserun hayatohom va manhajohom, ravesh-shenasi-e tafsir-e qur’an, makateb-e tafsiri, tarikh-e tafsir-e qur’an, asib-shenasi jaryanhaye tafsiri.