مفسران برجسته حوزه علمیه قم در سده اخیر؛ آیت‌الله جعفر سبحانی

در سده چهاردهم شمسی، حوزه علمیه قم شاهد ظهور عالمان و مفسران برجسته‌ای بوده است. این مقاله با روش «توصیفی تحلیلی» به بررسی شخصیت علمی آیت‌الله جعفر سبحانی از دانشمندان بزرگ حوزه علمیه قم در سده اخیر پرداخته است. هدف پژوهش حاضر واکاوی ویژگی‌های علمی این عالم فاضل در دانش تفسیر قرآن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آیت‌الله سبحانی شخصیتی اثرگذار و مفسری توانا و پرکار و دارای آثار فراوان در تفسیر و پژوهش‌های قرآنی است. ویژگی‌های اقدامات و آثار علمی ایشان در تفسیر موضوعی قرآن عبارت‌اند از: اولویت‌دهی به تفسیر موضوعی، توجه به مباحث کلامی و شبهات مرتبط با آنها، توجه به روش تفسیر قرآن به قرآن، اجتهاد در به‌کارگیری روایات تفسیری، رعایت نظم ترتیبی و موضوعی در تفسیر. اما ویژگی آثار ایشان در تفسیر ترتیبی قرآن را می‌توان توجه فراگیر به مباحث علوم قرآن با توجه به نقش پایه‌ای آنها برای تفسیر قرآن، خرق سنت‌های گذشته در تالیف تفسیر قرآن بر حسب ترتیب مصحف و عنایت به جامعیت موضوعی مباحث در تفسیر هر دسته از آیات برشمرد.

prominent commentators of the qom seminary in the last century; ayatollah jafar sobhani

in the 14th century sh, the qom seminary witnessed the emergence of eminent and worthy scholars and commentators. using the descriptive-analytical method, this article investigates the scientific personality of ayatollah jafar sobhani, one of the great scholars of the qom seminary in the last century in the field of quranic interpretation. the purpose of the research is to analyze the scientific characteristics of this eminent scholar in the field of quranic interpretation. the research results show that ayatollah sobhani is an influential figure and an outstanding and prolific commentator with many works in quranic interpretation and research. the characteristics of ayatollah sobhani’s actions and scientific works in the thematic interpretation of the qur’an include: prioritizing the thematic interpretation, paying attention to theological topics and the doubts related to them, paying attention to the method of interpreting the qur’an by the qur’an, ijtihad in the use of interpretive narrations, and observing sequential and thematic order in interpretation. the characteristics of his works in the sequential interpretation of the qur’an include the comprehensive treatment of the topics of the qur’anic knowledge with regard to their basic role for the interpretation of the qur’an, the breaking of the past traditions in the compilation of the qur’an interpretation according to the order of the verses and attention to thematic comprehensiveness of the topics in the interpretation of each category of verses.