نقش مفهوم «خزائن» در منظومۀ الهیاتی علامه طباطبائی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
محمدی عبدالله
|
|
منبع
|
قرآن شناخت - 1400 - دوره : 14 - شماره : 1 - صفحه:7 -24
|
|
چکیده
|
تفکر الهیاتی علامه طباطبائی منظومه‌ای منسجم است که توانسته میان اجزای به‌ظاهر پراکنده ارتباط معنادار برقرار کند. وی نقطۀ مرکزی این نظام را حقیقت توحید می‌داند؛ یعنی توحید در کنار دیگر حقایق الهیاتی نیست؛ بلکه نقطۀ کانونی فهم دین به‌شمار می‌رود. فهم این منظومه نیازمند آشنایی با قواعدی است که حقیقت خزائن (آیۀ 21 سورۀ حجر) یکی از مهم‌ترین آنهاست. علامه این مفهوم را با وجود جمعیِ حکمت متعالیه متناظر می‌داند و با استفاده از این مفهوم، نحوۀ پیدایش کثرات از وجود مطلق را توضیح می‌دهد. همچنین با مرتبط ساختن دیگر بخش‌های کلامی با خزائن، ارتباط نظام‌وار میان اجزای دین و خزائن و در نتیجه با حقیقت توحید را برقرار می‌کند. وی معنای خلقت، عالم طینت و میثاق، قضا و قدر، خلق و امر، علم فعلی و انفعالی، علیت و اعجاز، امر بین الامرین، تاویل قرآن و... را با محوریت مفهوم خزائن تحلیل کرده است. این مقاله درصدد معرفی نقش مفهوم خزائن در شبکۀ معنایی الهیات از منظر علامه است و با روش اسنادی تحلیلی سامان یافته است.
|
|
کلیدواژه
|
خزائن، علامه طباطبائی، خلق و امر، تنزل، نظام دین.
|
|
آدرس
|
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران, گروه کلام, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mohammadi@irip.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|