اعتدال و معیار آن از منظر قرآن با تاکید بر المیزان

اعتدال در اسلام مفهومی ارزشی تلقی شده است. چنین مفهومی بدون تعریف و شناخت معیار و حد و مرز آن، می‌تواند دچار کج‌فهمی یا سوء‌استفاده واقع شود. پژوهش حاضر می‌کوشد با رویکردی معناشناسانه، به بررسی نگرش قرآن دربارة پدیده اعتدال و معیار آن بپردازد. بررسی آیات قرآن نشان می‌دهد که هرچند واژة اعتدال در قرآن نیامده است، اما واژه‌هایی مانند عدل، حنف، قصد، اقتصاد و استقامت در برخی کاربردهای قرآنی، تداعی‌گر‌ مفهوم اعتدال‌اند؛ به‌عکس، واژه‌هایی مانند غلو، ظلم، جور و اسراف، با آن تقابل معنایی دارند. با بررسی معناشناسانة این واژه‌ها به دست می‌آید که در قرآن واژه‌های معادل اعتدال، با مفاهیم پایه‌ای‌تری مانند توحید، حق و عدل پیوندی عمیق دارد. معیار و مرز اعتدال از منظر قرآن، التزام به توحید، رعایت حق و عدل، و خارج نشدن از صراط مستقیم بندگی خداست.