کرامت ذاتی انسان در قرآن؛ مولفه‌ها و لوازم وجودی

این مقاله با روش توصیفی ‌ تحلیلی مبتنی بر تفسیر موضوعی، ضمن اشاره به معنا و انواع کرامت در قرآن، درصدد بیان دیدگاه قرآن درباره کرامت ذاتی انسان، مولفه‌ها و لوازم وجودی آن است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که قرآن برای انسان نوعی شرافت ذاتی در میان مخلوقات قائل است که ناظر به قابلیت‌ها و فعلیت‌های تکوینی اوست. مولفه‌های کرامت ذاتی انسان در ساحت جسمانی، از نظر قرآن عبارت‌اند از: حسن صورتگری، تسویه، تعدیل و ترکیب جسم انسان و برخی قابلیت‌های ویژه جسمانی، از جمله حواس ظاهری؛ و در ساحت روحانی عبارت‌اند از: برخورداری آدمی از قوه تفکر و تعقل، فطرت و اختیار. از آثار و لوازم وجودی کرامت ذاتی انسان در قرآن می‌توان به شایستگی حمل امانت الهی، شایستگی مقام خلیفة‌اللهی، قابلیت انتخاب و تغییر سرنوشت خود، و استخدام امکانات و موجودات عالم در راستای مقاصد خود اشاره کرد.