اصول روش اجتهادی قرآن‌محور در قرائت علامه طباطبایی

روش تفسیر اجتهادی جامع، به اقتضای روش‌ها و گرایش‌های تفسیری رایج، می‌تواند تحلیل و تعریف خاص خود را بیابد و حسب غایات و مقاصد خویش، اصول نظری و عملی ویژه‌ای داشته باشد؛ از جمله با محوریت روش قرآن‌گرایانه با الهام از تجربه نسبتاً موفق علامه طباطبایی در المیزان می‌توان روش تفسیر اجتهادی قرآن‌محور را تعریف کرد. برجسته‌ترین اصول این تفسیر را می‌توان در سه دسته دنبال کرد: الف) اصول نظری (مبانی نظری) شامل: 1. قلمرو خاص تفسیر نسبت به دیگر دانش‌های دینی قرآنی؛ 2. محوریت قرآن در میان منابع معرفتی دین؛ 3. سازگاری و همخوانی درونی آیات قرآن؛ 4. مرجعیت قرآن نسبت به معرفت‌های انسانی؛ ب) اصول عملی (قواعد کلی) شامل: 1. تثبیت حجیت و اعتبار روش قرآن‌گرایانه در پرتو ادله روایی و سیره عملی معصومان؛ 2. جست‌وجوی آیات هم‌مضمون به لحاظ لفظی و معنایی؛ 3. یافتن اصول کلیدی و کلی حاکم بر مفاهیم و معارف قرآن؛4. اهتمام به قرائن سیاقی قرآنی؛ 5. انسجام‌یابی آیات متناظر (محکم و متشابه، عام و خاص، مطلق و مقید، مجمل و مبین، و منسوخ و ناسخ)؛ 6. توجه به اصول توسعه‌ دلالی در مفاهیم قرآن؛ و ج) اصول غایی با عنوان عام تفسیر در خدمت هدایت‌های دینی.