راه صحیح تفکراز منظر قرآن

قرآن کریم در بسیاری از امور، انسان را به تفکر فراخوانده؛ اما تا چه میزان راه صحیح تفکر را به او نشان داده است؟ این مقاله با هدف کشف و استخراج دیدگاه قرآن، پرسش یادشده را با روش «اکتشافی-تحلیلی» بررسی می‌کند. به باور برخی، قرآن صرفاً موانع تفکر را بیان نموده است. بعضی دیگر قایلند که قرآن در این باره بشر را به منطق فطری‌اش ارجاع داده است. حاصل این پژوهش دیدگاه سومی را پیش رو می‌نهد و نشان ‌می‌دهد که قرآن به بیان قواعد تفکر و استدلال پرداخته و آنها را از حیث صورت و ماده معین ساخته و موانع تفکر را هم ذکر کرده است. برخی از راه‎های تفکر همچون «حکمت»، «موعظه حسنه» را به صورت صریح یا ضمنی تایید و به همان‌سان، بعضی دیگر همچون «تخییل» و «مغالطه» را نفی کرده است. از مجموع براهین و روش­های اقناعی قرآن و موضع سلبی آن نسبت به روش «تخییل» و «مغالطه» ‎ و اسباب آنها، نظام و هندسه‌ طریق صحیح تفکر در قرآن حاصل می‌آید.