تحلیل ادوار تفسیری امامان شیعه از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم تا عصر امام باقر علیه السلام

با ارتحال پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و صدور بخشنامه‌ «منع نقل و نگارش و تدوین حدیث» تا زمانی که این بخشنامه رسماً در عصر امام باقر علیه السلام لغو گردید، دستگاه حکومت به سیاست ممانعت از نقل احادیث نبوی می‌پرداخت. جریان تفسیری عامّه در واکنش به این سیاست، ضمن پرهیز از تدوین و یا نقل احادیث نبوی صلی الله علیه و آله وسلم، به توقّف در تفسیر، تفسیر برای و گرایش به روایات اسرائیلی روی آورد. این در حالی بود که اهل بیت علیهم السلام به فراخور اقتضای زمان، به مبارزه با سنّت‌ستیزی‌ها و بدعت‌گذاری‌ها پرداختند. رویارویی سنّت جهادگونه‌ ائمه اطهار علیهم السلام با بدعت‌های زمان، به شکل‌گیری سلسله‌ای از ادوار تفسیری در تاریخ تفسیر انجامید که از نهضت تفسیری در عصر علوی گرفته تا خفقان تفسیری در عصر حسنین علیها السلام و احیاگری تفسیری در عصر امام سجاد علیه السلام و تعمیق و ترویج تفسیر در عصر امام باقر علیه السلام را شامل می‌شوند.