آثار و نتایج احتمالات متعدد تفسیری در آیات قرآن کریم

وجود احتمالات تفسیری متعدد ذیل برخی از آیات، شبهۀ فقدان تعین معنایی متن قرآن را پدید آورده است؛ بدین بیان که از ابتدا معنایی‌ در نفس صاحب‌ سخن‌ وجود نداشته‌، ولی‌ با گذشت‌ زمان، معناهای‌ متفاوتی‌ از آن‌ به‌ دست‌ آمده است. البته قرآن، به لحاظ انشاکنندۀ حکیم آن (خداوند)، تعین معنایی دارد و اختلافات مفسران، به سبب کاستی دانش آنان است، ولی از واقعیت کثرت دیدگاه‌های تفسیری نمی‌توان چشم پوشید. در این پژوهش، به علل پیدایش این حجم از دیدگاه‌ها نمی‌پردازیم، بلکه با هدف بیان نتایج وجود این دیدگاه‌های متکثر و به روش توصیفی تحلیلی، در سه محور کلی آثار اعتقادی، تربیتی و تفسیری، به فواید وجود این احتمالات تفسیری در برخی از آیات قرآن پرداخته‌ایم. بر پایۀ سه محور یادشده، احتمالات تفسیری، هم در جنبه‌های اعتقادی مسلمانان اثرگذار است و هم نتایج تربیتی و اخلاقی دارد و نیز از جنبۀ منطق تفسیری، پیامدهایی قابل طرح در مباحث روش‌شناسی تفسیر دارد.