تبیین طرحواره‌های هیجانی (Ess) در روابط اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان جسمی: یک مطالعه کیفی

مقدمه: روابط اجتماعی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و ارتقاء بهداشت روان دارد و بر سلامت جسمانی و بهزیستی روان شناختی افراد تاثیر می گذارد؛ به طوری که افراد از طریق آن به ایجاد هویت می پردازند و خود را با جامعه ادغام می کنند. بر همین مبنا پژوهش کیفی حاضر با هدف تبیین طرح واره های هیجانی در روابط اجتماعی دانش آموزان کم توان جسمی موردبررسی قرار گرفت.روش : پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شد. شرکت کنندگان شامل 15 نفر از دانش آموزان کم توان جسمی مقطع متوسطه بود که در مدرسه صیاد شیرازی مشغول به تحصیل بودند. جمع آوری داده ها به روش نمونه گیری هدفمند بود و تا اشباع داده ها؛ یعنی زمانی که کدها و طبقات جدید به دست نیامد، فرآیند جمع آوری داده ها ادامه یافت. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند، جمع آوری شد، در مجموع 15 مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مصاحبه ها ضبط گردید و پس از پیاده سازی با روش تحلیل محتوا کیفی مرسوم، تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: تجزیه وتحلیل داده ها درنهایت منجر به شکل گیری 14 مضمون فرعی و 4 مضمون اصلی شامل »راهبردهای مقابله ای هیجان محور درون شخصی «، »راهبردهای مقابله ای هیجان محور بین شخصی «، »راهبردهای مقابله ای شناخت محور درون شخصی « و »راهبردهای مقابله ای شناخت محور بین شخصی « شد.نتیجه گیری: تجربه دانش آموزان کم توان جسمی شرکت کننده در این مطالعه بیانگر آن بود که این افراد در روابط و تعاملات خود با دیگران از راهبردهای مقابله ای هیجان محور و شناخت محور به صورت درون شخصی و بین شخصی جهت برقراری روابط استفاده می کنند.