ارزیابی کلسیم، فسفر و پتاسیم بزاق و بررسی ارتباط آن‌ها با فاکتورهای بیوشیمیایی خون در بیماران همودیالیزی

زمینه و هدف: بیماری کلیوی مزمن تبدیل به یک بیماری همه گیر در سرتاسر جهان شده است. در نتیجه نقص کلیه در مرحله انتهایی هیپوکلسمی و هیپرفسفاتمی و در پی آن افزایش هورمون پاراتیرویید، در این بیماران رخ می دهد که در نهایت به هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه منجر می شود. بنابراین بررسی روتین الکترولیت ها در این بیماران ضروری به نظر می رسد. پژوهش کنونی با هدف بررسی الکترولیت های موجود در بزاق در بیماران تحت دیالیز صورت گرفت تا نمونه بزاق به عنوان یک نمونه غیر تهاجمی برای آزمایشگاه های تشخیصی ارایه شود.روش بررسی: در این مطالعه موردیشاهدی که از مرداد تا مهر 1395 در بیمارستان امام علی (ع) شهر بجنورد انجام گردید، تعداد 44 فرد بیمار دیالیزی و 44 فرد سالم همسان سازی شده با آن ها، انتخاب شده و هموگلوبین، هماتوکریت، سطح آهن، فریتین، total iron binding capacity (tibc)، گلوکز خون، کلسترول، تری گلیسیرید، اوره، کراتینین، کلسیم، فسفر، پتاسیم و parathyroid hormone (pth) در خون آن ها و همچنین کلسیم، فسفر و پتاسیم در بزاق آن ها با روش های آزمایشگاهی روتین اندازه گیری شد.یافته ها: کلسیم و فسفر در گروه بیماران دیالیزی بالاتر از گروه شاهد بود. همچنین سطح کلسیم، فسفر و پتاسیم در دو نمونه سرم و بزاق ارتباط معناداری ندارند، اما رابطه مثبتی بین pth در سرم با فسفر و پتاسیم در بزاق مشاهده گردید.نتیجه گیری: بزاق بیماران همودیالیزی سطح کلسیم و فسفر بالاتری نسبت به افراد سالم دارد و بنابراین می توانند مارکر مناسبی برای تشخیص باشند. افزون بر آن سطح pth خونی با سطح فسفر و پتاسیم بزاقی در این بیماران ارتباط دارد که این دو الکترولیت بزاقی را به عنوان نماینده pth در خون معرفی می کند.