برآورد دوز جذبی ارگان‌های حساس به پرتو و دوز موثر بیماران در سی‌تی‌اسکن اسپیرال شکم و لگن با نرم‌افزار Impact Ct Patient Dosimetry

زمینه و هدف: در ناحیه شکم و لگن به دلیل بودن ارگان های حساس به پرتو و افزایش تعداد درخواست های آزمون های سی تی اسکن، نگرانی ها نسبت به افزایش دوز بیماران به شدت افزیش یافته است. از این رو هدف از این مطالعه تعیین دوز جذبی ارگان های حساس به پرتو و دوز موثر بیماران در سی تی اسکن شکم و لگن با استفاده از نرم افزار impact ct patient dosimetry بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی، از آبان تا اسفند سال 1394 در بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه انجام شد. داده های دموگرافی و دوزیمتری 100 بیمار اسکن شده با سی تی اسکن 6 اسلایسی، از طریق فرم های جمع آوری داده ها، گردآوری شدند. برای تعیین دوز جذبی ارگان های حساس به پرتو و در نهایت دوز موثر بیماران، نرم افزار محاسباتیimpact ct patients dosimetry calculator (version 1.0.4, imaging performance assessment on computed tomography, www.impactscan.org) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین و انحراف معیار دوز بیماران در اسکن سی تی شکم و لگن برابر با 0/164 ± 4/927 میلی سیورت (millisievert, msv) بود. مثانه در هر دو جنس بالاترین میانگین دوز ارگان را داشت که میانگین و انحراف معیار آن در مردان 17/15 64/71± میلی گری و در زنان 18/48±77/56 میلی گری بود (0/001>p).نتیجه گیری: مقادیر دوز موثر این آزمون در محدوده مقادیر گزارش شده از مطالعات پیشین و توصیه های international commission on radiological protection (icrp) است. با این حال، دوز پرتوی در اسکن سی تی، هنوز بیشترین سهم را در تصویربرداری پزشکی دارد. بر اساس اصل as low as reasonably achievable (alara) توصیه می شود که پارامترهای اسکن، به ویژه میلی آمپر ثانیه (mas)، طوری انتخاب شوند که دوز بیمار حداقل و کیفیت تصویر حداکثر باشد. همچنین از سایر روش های تصویربرداری به عنوان جایگزین سی تی استفاده شود.