تاثیر برنامه پزشک خانواده شهری در ایران بر دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت و مقایسه الگوهای ارایه مراقبت های اولیه سلامت در کودکان و نوجوانان: نتایج پیمایش بهره مندی از خدمات سلامت سال 1394

زمینه. برنامه پزشک خانواده شهری در راستای بهبود دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت از حدود سال 1392 در استان های فارس و مازندران اجرا شده است. کودکان و نوجوانان از مهم ترین گروه های هدف برنامه هستند. در این مطالعه، بهره مندی از خدمات سلامت در کودکان مناطق تحت پوشش برنامه پزشک خانواده با سایر مناطق کشور مقایسه شده است. روش کار. این مطالعه تحلیل ثانویه داده های پیمایش ملی بهره مندی از خدمات سلامت است که چهار سال بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده انجام شده است. شاخص های بهره مندی از خدمات سلامت سرپایی و بستری در گروه سنی زیر 18 سال بر اساس سه الگوی ارایه خدمات سلامت شامل (1) شهرهای استان های فارس و مازندران (پزشک خانواده شهری)، (2) شهرهای سایر استان ها و (3) روستاها و شهرهای زیر بیست هزار نفر، مقایسه شدند. یافته ها. در مجموع 20689 نمونه وارد مطالعه شدند. بار مراجعه سالانه سرپایی و بستری در کودکان شهرهای استان های فارس و مازندران بیشتر از شهرهای سایر استان ها و روستاها و شهرهای زیر بیست هزار نفر بود (به ترتیب 11/89 در مقابل 7/92 و 7/21 برای سرپایی و 4/74 در مقابل 3/51 و 4/27 برای بستری). اجرای برنامه پزشک خانواده، شانس دریافت خدمات سلامت به دنبال نیازهای سرپایی را افزایش داده است. (نسبت شانس = 1/50 (1/98 – 1/15)). هزینه پرداخت شده خدمات سلامت سرپایی و بستری در مناطق تحت پوشش برنامه پزشک خانواده، پایین تر از سایر مناطق بود. نتیجه گیری. بر اساس نتایج این مطالعه، برنامه پزشک خانواده شهری در بهبود دسترسی به خدمات سلامت و همچنین کاهش هزینه های سلامت در کودکان موفق بوده است. پیامدهای عملی. برنامه پزشک خانواده شهری در افزایش بهره مندی از خدمات سلامت و همچنین کاهش هزینه های سلامت در کودکان موفق بوده است.

the impact of urban family physician program on health service access and utilization in iranian children and adolescents: results of the national health services utilization survey in 2015

background. the urban family physician program (ufpp) has been implemented in fars and mazandaran provinces of iran since 2013 with the aim of improving access and utilization of health services, with a particular focus on children and adolescents. in order to evaluate the effectiveness of the program in achieving this goal, this study aimed to compare the access and utilization of health services among children living in areas covered by the ufpp with those living in other regions of iran. methods. a secondary analysis was performed using data from the 2015 national health utilization survey. the data of people aged under 18 were extracted and indicators on the use of health services based on three main models of health service provisions were compared: (1) cities in fars and mazandaran provinces (ufpp implemented); (2) cities in other iranian provinces (excluding fars and mazandaran); and (3) villages and cities with a population under 20,000. results. the study included 20,689 children. the outpatient and inpatient visits in children living in fars and mazandaran provinces were higher than in children from other provinces and smaller towns (11.89 vs. 7.92 and 7.21 for outpatient and 4.74 vs. 3.51 and 4.27 for inpatient, respectively). furthermore, ufpp was found to be associated with a higher utilization of health services in children residing in cities (odds ratio=1.50 (1.98-1.15)). additionally, the cost of outpatient and inpatient health services in areas where the ufpp was implemented was lower compared to other parts of the country. conclusion. the urban family physician program has been successful in increasing the access to health services and reducing health costs in children. practical implications. the findings suggest that the urban family physician program can be an effective strategy for improving healthcare access and reducing costs, especially in areas with high population density. policymakers and healthcare providers can use the results of this study to inform the development and implementation of similar programs in other countries, with the aim of improving healthcare access and reducing healthcare costs in children and adolescents.