مقایسه کارآیی فیلتر های واجد و فاقد لایه آنتراسیت تصفیه خانه های اکباتان و بهشتی همدان در حذف فلزات سنگین از آب

زمینه: آنتراسیت از قابلیت جذب سطحی و حذف انواع آلاینده ها از جمله فلزات سنگین از آب شرب برخوردار است. این تحقیق با هدف بررسی کارایی حذف فلزات سنگین آهن، روی و منگنز از آب شرب در تصفیه خانه اکباتان و شهید بهشتی شهر همدان به ترتیب با فیلترهای واجد و فاقد لایه آنتراسیت در سال 1395 انجام یافت. روش کار: در این پژوهش مقطعی توصیفی-تحلیلی، با توجه به این که ورودی هر دو تصفیه خانه از منبعی یکسان تعذیه می شد، پس از برداشت 12 نمونه آب از خروجی هر یک از تصفیه خانه ها و آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه مطابق روش استاندارد، غلظت عناصر آهن، روی و منگنز توسط دستگاه نشر اتمی (icp) در سه تکرار خوانده شد. همچنین پردازش آماری نتایج توسط نرم افزار spss با استفاده از آزمون های شاپیرو-ویلک، تی مستقل، تی تک نمونه ای و همبستگی پیرسون انجام یافت. یافته ها: نتایج بیان گر آن است که بیشینه میانگین غلظت عناصر آهن، روی و منگنز بر حسب میکروگرم در لیتر به ترتیب با 1070 ± 1200، 50 ± 110 و 140 ± 170 در همه موارد مربوط به نمونه های آب شرب تصفیه خانه اکباتان است. از طرفی نتایج پردازش آماری نشان داد که میانگین غلظت عناصر روی و منگنز در نمونه های آب هر دو تصفیه خانه با رهنمود who اختلاف معنی دار آماری داشته و از حد مجاز کم تر بود. همچنین بین نمونه های آب تصفیه خانه های اکباتان و بهشتی از نظر میانگین غلظت تجمع یافته عناصر آهن، روی و منگنز اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت. نتیجه گیری: با توجه به این که لایه آنتراسیت صافی های تصفیه خانه اکباتان در اثر کارکرد طولانی مدت و احتمالاً برخورداری از کیفیت نامرغوب، قابلیت جذب سطحی فلزات سنگین را از دست داده اند، نسبت به احیاء یا تعویض لایه آنتراسیت این تصفیه خانه توصیه می شود.

Efficiency of the Single and Dual Media Filters for the Removal of Heavy Metal Ions from Water in Ekbatan and Shahid Beheshti Water Treatment Plants in city of Hamedan

Background: Anthracite is capable of adsorption and removal of contaminants especially heavy metals from potable water. This study was carried out to assess the efficiency of single (sand) and dual media (sand+ anthracite) filters for the removal of Fe, Zn and Mn from potable water in Shahid Beheshti and Ekbatan water treatment plants in City of Hamedan in 2016. Methods: In this crosssectional descriptive study, due to the fact that the water supply in both water treatment plant is similar, totally 24 water samples were collected from both water treatment plants output. After preparation and processing of the samples in the laboratory, element (Fe, Zn and Mn) contents in samples were determined using inductively coupled plasmaoptical emission spectrometer with three replications. All statistical analyses were performed using SPSS based on the ShapiroWilk test, Independent TTest, Pearson Correlation Coefficient and One Sample TTest. Results: The maximum average concentrations of elements (µg/l) were 1200±1070 for Fe, 110±50 for Zn and 170±140 for Mn respectively and for all metals related to Ekbatan water treatment plant. Also, comparing the mean concentrations of the evaluated metals with maximum permissible limits established by WHO showed a significant difference. Thus, the mean concentrations of Zn and Mn were significantly lower than the MPL in both water treatment plants. It was also noted that there were no statistically significant differences found in the mean content of analyzed elements between the water samples collected from the Shahid Beheshti and Ekbatan water treatment plants. Conclusion: Considering that the filters with anthracite layer in Ekbatan water treatment plant have lost the capability for removal of heavy metals ions due to their longterm function and possibly poor quality properties, restoration or replace the anthracite layer of filter media of this water treatment plant is recommended.