تعیین ضریب تصحیح فرمول استرلینگ (ضریب واداش) با تحلیل فیزیکی در درمان های مگاولتاژ

زمینه و هدف: در پرتودرمانی با فوتون های اشعه ایکس، فاکتور پراکندگی کولیماتور (sc) میزان فوتون های پراکنده از کولیماتور را تعیین می کند. این پراکندگی ناشی از کولیماتورهای متحرک تعیین کننده ابعاد میدان درمانی می باشد که به واسطه ضخامت بالا (cm 8/7) در فاصله یکسانی از سطح بدن بیمار قرار ندارند. در نتیجه پرتوهای پراکنده ناشی از آنها که به ناحیه درمانی می رسد، یکسان نیست. این امر باعث می شود که میدان های درمانی نسبت به تعویض کولیماتورها در راستای x و yتقارن نداشته باشند. بنابراین فرمول استرلینگ که بدون در نظرگیری تاثیر این اختلاف در نحوه پرتوهای پراکنده رسیده به میدان درمانی برای میدان های معادل استفاده می شود، باید تصحیح گردد. این تصحیح برای دستگاه های پرتودهی (کبالت-60 و شتاب دهنده های خطی الکترون) با اعمال فاکتوری به نام ضریب واداش در فرمول استرلینگ صورت می گیرد و در طراحی نقشه درمانی بیمار و تخمین درست توزیع دوز از اهمیت بالایی برخوردار است.روش بررسی: با اندازه گیری مقدار sc برای میدان های مربعی، نمودار تغییرات sc برحسب ضلع مربع میدان رسم و رابطه بین آنها توسط نرم افزار اکسل تعیین شد. به کمک این رابطه مربع معادل میدان های مستطیلی تعیین شد و برای آنها یک ضریب واداش میانگین( ) محاسبه شد. با انتخاب مقادیر مختلف a حول این میانگین، برای هر انرژی (6mv و 18mv) یک مقدار به عنوان ضریب واداش aتعیین گردید، به طوری که واریانس کل آنها نسبت به میانگین حداقل باشد.یافته ها: مقادیر ضریب واداش برای انرژی 6mv و18mv دستگاه شتاب دهنده varian 2100-cd به ترتیب برابر14/2 و 29/2 به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به عدم تقارن ناشی از جابه جایی کولیماتورها، فرمول استرلینگ نیاز به تصحیح دارد، این تصحیح با به-کارگیری تحلیل فیزیکی sc در انرژی های مختلف قابل استخراج است.