علی بن عباس مجوسی اهوازی ارجانی

علی بن عباس مجوسی اهوازی ارجانی که در اروپا به نام لاتین او haly abbas” یا “ali abbas شناخته شده است به سال 318 هجری قمری در اهواز یا ارجان (بهبهان) دیده به جهان گشوده است. مجوسی بیش از همه به خاطر کتابش ” کامل الصناعه الطبیه (الملکی)، که به لاتین “liber regius” موسوم است، شهرت دارد. او این کتاب را نه تنها بر پایه دانسته های دیگران (پیشینیان) نوشته بلکه تجارب و مشاهدات خویش را نیز در آن لحاظ کرده است. او این کتاب را به امر عضدالدوله دیلمی (متوفی 372 هجری قمری) اهدا کرده است. مجوسی پزشک دربار بود و در بیمارستان عضدی بغداد نیز طبابت می کرد. کتاب ملکی مشتمل بر بیست مقاله است، او در ده مقاله نخست به دانش نظری پزشکی و در ده مقاله دوم به دانش عملی پزشکی نظیر اعمال جراحی پرداخته است. مجوسی در این کتاب به نکات اخلاق پزشکی (پندنامه پزشکی) ارزشمندی نیز پرداخته است. از این رو، این اثر بزرگ بعد از برگردان از عربی به لاتین به مدت چند قرن به طور گسترده نه تنها در ایران و کشورهای عربی بلکه در نواحی متعددی از اروپا کتاب درسی پزشکی بوده است. او به سال 384 هجری قمری در بغداد یا شیراز دیده از جهان فرو بست. م ع پ 1390؛‌10(2): 129-121