ارائه مدل هم‏رقابتی در شرکت‌‏های هواپیمایی داخلی

هدف: هدف این پژوهش ارائه مدل هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی است. با توجه به تغییرات محیط داخلی و خارجی و تحولات سریع فناوری که با کلیدواژه وکا (ناپایداری، عدم قطعیت، پیچیدگی و ابهام) بیان می‌شود، مدل سنتی رقابت محض یا همکاری کامل، کارایی خود را از دست داده و شکل جدیدی از همکاری بین سازمانی با عنوان هم‌رقابتی ظاهر شده است که شامل همکاری برای خلق ارزش و رقابت در کسب ارزش می‌شود. هم‌رقابتی نوع جدیدی از روابط بین سازمانی و ترکیبی از رقابت و همکاری است که می‌تواند به وضعیت برد برد منتهی شود. با توجه به اینکه موضوع هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی داخلی بررسی نشده است، این مقاله در پی‌ شناخت محرک‌ها، فرایندها و پیامدهای هم‌رقابتی در این صنعت برآمده است. در این پژوهش با توجه به محدودیت‌ها، به هم‌رقابتی بین شرکت‌های هواپیمایی داخلی پرداخته شده و هم‌رقابتی بین شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی مدنظر نبوده است.روش: با توجه به هدف پژوهش، یعنی شناخت محرک‌ها و فرایندها و پیامدهای هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی، در این پژوهش مدل کلاسیک داده‌بنیاد استراوس و کوربین استفاده شده است که شرایط و راهبردها و پیامدهای هر پدیده را شامل می‌شود. به همین دلیل، این پژوهش با پارادایم تفسیری و رویکرد استقرایی انجام شده و راهبرد آن کیفی و از نوع داده‌بنیاد است. بدین منظور با 12 خبره صنعت و دانشگاهی مصاحبه‌های عمیق انجام شد و مدل فرایندی پدیده هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی به‌دست آمد. استخراج مدل بر اساس کدگذاری‌های باز، محوری و گزینشی و سیر داستان و کدگذاری فرایند و ماتریس پیامدی / شرطی بوده است و پژوهشگران از یادداشت‌های تحلیلی نظری و عملیاتی و مشاهده‌های 15ساله در این صنعت، برای استخراج نظریه و پالایش و هرس مدل بهره برده‌اند. اعتبار پژوهش با توجه به معیارهای کرسول از لنز محقق، مشارکت‌کنندگان و خوانندگان بررسی شده است. درگیری طولانی‌مدت پژوهشگران با موضوع، غوطه‌ور شدن در داده‌ها با مرور چندباره آن‌ها و کدگذاری توسط دو پژوهشگر، اعتبار یافته‌های پژوهش را افزایش داده است.یافته‌ها: مقوله مرکزی، فرصت پنهان و نگرانی از اجرا شناخته شد. مقوله شرایط علی با 18 مفهوم و 3 زیرمقوله محرک مالی، ساختار صنعت و محیط بیرونی، شرایط زمینه‌ای با 10 مفهوم و 3 زیرمقوله محیط کلان، محیط صنعت و فرهنگ شرکت، شرایط مداخله‌ای با 16 مفهوم و 4 زیرمقوله قابلیت‌های سازمانی، قوانین دولتی و همگنی و غیرهمگنی شرکت‌ها، راهبردها با 29 مفهوم و 3 زیرمقوله مدیریت روابط و تنش‌ها، مدیریت اجرای هم‌رقابتی و مدیریت کنترل هم‌رقابتی و پیامدها با 25 مفهوم و 3 زیرمقوله پیامدهای مالی، پیامد برای ذی‌نفعان و پیامدهای صنعت، مدل نهایی را تشکیل داده‌اند. نتیجه‌گیری: نظر به تعداد شرکت‌های هواپیمایی در ایران که هر یک از نظر تعداد هواپیما و پشتیبانی، در مقایسه با شرکت‌های هواپیمایی کشورهای دیگر امکانات محدودی دارند، با طراحی مدل هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی کشور و شناخت شرایط علّی، راهبردها و پیامدهای آن، زمینه به‌کارگیری این استراتژی برای رشد صنعت هوایی و بهبود عملکرد شرکت‌های هواپیمایی در ایران و افزایش رضایت مشتریان حاصل خواهد شد.

introducing a coopetition model for domestic airlines in iran

objective this research aims to propose a coopetition model specifically designed for iranian airline companies. as a result of shifts in both internal and external landscapes, along with the swift advancements in technology encapsulated by the term vuca (signifying volatility, uncertainty, complexity, and ambiguity), the conventional dichotomy of pure competition or complete cooperation has diminished in its efficacy. in its place, a novel mode of collaboration has emerged, characterized by a blend of cooperation to generate value and competition in the pursuit of value, termed &co-competitiveness.& considerable research efforts have been dedicated to this strategy, and it has garnered significant attention on both a global and iranian scale. recognizing the significance of this subject from both theoretical and practical perspectives, and acknowledging the existing gap in the examination of competition within domestic airline companies, this article aims to investigate the factors, mechanisms, and outcomes of coopetition in this particular industry. methodologyto identify competitors, processes, and consequences in the airline industry, strauss and corbin’s grounded theory, which includes the conditions, strategies, and consequences of each phenomenon, was used in this study. in-depth interviews were conducted with 12 industry and academic experts, and the process model of co-opetition in airlines was extracted. after conducting interviews with the 11th expert, we reached theoretical saturation, but for more certainty, the 12th expert was also interviewed. model extraction based on open, axial, selective coding, storyline, process coding, and conditional/consequential conditional matrix. researchers used theoretical and operational analytical notes and 15 years of observations in this industry to extract the theory and refine the model. findingsthe core category was revealed as the hidden opportunity and concerns about implementation. causal conditions’ category with 18 concepts and three subcategories, contextual conditions with 10 concepts and three subcategories, interventional conditions with 16 concepts and four subcategories, strategies with 29 concepts and three subcategories, and consequences with 25 concepts and three subcategories formed the final model. each of these categories is expected to have a significant impact on the growth of the aviation industry, and the existence of each of them reveals many loopholes in improving the performance of airline companies. the concepts requiring reform were effectively pinpointed, and a clear assessment of the strengths and weaknesses in the application of each concept was provided. conclusionimplementing this strategy, which revolves around the development of a coopetition model in the airline industry, along with the identification of conditions, strategies, and resulting outcomes, is poised to foster industry growth, enhance airline performance, and boost customer satisfaction. airlines have the potential to augment their profits, expand their market share, and promote growth while simultaneously reducing overhead costs through the implementation of a coopetitive strategy. moreover, by leveraging one another’s expertise, they can significantly enhance their capacity to innovate, effectively doubling opportunities, and mitigate the outflow of currency.