بررسی بنیان‌های روش‌شناختی تحقیق در عملیات در قالب ساختار قیاس‌های حملی

در این مقاله بنیان های روش شناختی مکاتب مختلف تحقیق در عملیات سخت، نرم و رهایی بخش بررسی می‎شود. بدین منظور نخست با بررسی دقیق متون تحقیق در عملیات، گزاره های مربوط به هر مکتب استخراج شد و در مرحلۀ بعد، گزاره های کلی مکاتب روش‎شناختی به‎عنوان مقدمۀ کبری در قالب یک قیاس حملی شکل اول (حد وسط در صغری محمول و در کبری موضوع) قرار گرفت و گزاره های استنباطی از متون تحقیق در عملیات به‎عنوان مقدمات صغری در نظر گرفته شدند. سپس به‎صورت قیاسی مبنای روش‎شناختی گزارۀ صغری مد نظر از گزارۀ کبری استنتاج شد. نتایج استنتاج نشان داد به‎طور کلی تحقیق در عملیات، سخت ریشه در بنیان روش شناختی پوزیتیویستی، تحقیق در عملیات نرم ریشه در بنیان روش شناختی تفسیرگرایی و تحقیق در عملیات رهایی بخش ریشه در مفاهیم نظریۀ انتقادی مکتب فرانکفورت دارد. بنا بر نظر ‎هابر ماس با توجه به این که هر مکتب روش شناختی در فلسفۀ علم برای پاسخ به مسئلۀ خاصی مناسب است، تعیین مبانی روش شناختی رویکردهای مختلف تحقیق در عملیات، به محققان حوزه های تصمیم گیری و مدیریت کمک می کند تا در هر مرحله از تصمیم گیری بتوانند روش شناسی تحقیق در عملیات متناسب با ویژگی های هر موقعیت مسئله را استنباط کنند.