شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر تاب‌آوری بازار سرمایه ایران

هدف: در دنیای امروز، اقتصاد جهانی با تکانه‌ها و تهدیدهای مهمی مانند بحران‌های مالی و اقتصادی، ورشکستگی بانک‌ها و صنایع بزرگ، شیوع بیماری‌های مسری، رفتارهای تروریستی و سقوط بازارها درگیر شده است. کشور در سال‌های اخیر با تحریم‌های گسترده و بی‌سابقه‌ای مواجه بوده و تکانه‌های دیگری مانند حوادث طبیعی و شیوع بیماری کرونا، اقتصاد کشور را دچار آسیب کرده است. به همین دلیل، برای مقابله با تهدیدها، توجه به تاب‌آوری اقتصادی، در مقاوم‌سازی اقتصاد کشور و نهادهای مالی اهمیت بسیاری دارد. بازار سرمایه به‌عنوان منبع جذب نقدینگی‌های سرگردان و حامی فضای کسب‌وکار، در جلوگیری از تلاطم‌های اقتصادی کشور نقش مهمی دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر تاب‌آوری بازار سرمایه کشور اجرا شده است.روش: پژوهش حاضر از نظر جهت‌گیری، کاربردی و از لحاظ هدف، اکتشافی است. برای اجرای پژوهش در مرحله اول، از طریق مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان مالی، عوامل اصلی موثر بر تاب‌آوری بازار سرمایه شناسایی شدند. در ادامه با کاربست آزمون ناپارامتریک بینم و دیمتل، عوامل اصلی غربال شده و عوامل غیرمهم کنار گذاشته شدند.یافته‌ها: عوامل اصلی نهایی عبارت‌اند از: ساختار و فرایندهای سازمان؛ توجه به یادگیری و آموزش؛ تسهیم اطلاعات؛ شناسایی و تحلیل تکانه‌ها؛ تهدیدها و ریسک‌های پیش رو؛ تنوع طرح و انتخاب‌های در دسترس؛ میزان پذیرش فناوری؛ بهبود و توسعه.نتیجه‌گیری: در ادامه، عوامل فرعی هر دسته از عوامل اصلی شناسایی شدند. در نهایت با به‌کارگیری تکنیک تصمیم‌گیری کداس، اولویت عوامل فرعی در هر دسته از عوامل اصلی مشخص شد. در انتها نیز، پیشنهادهایی برای تاب‌آوری بازار سرمایه با توجه به درجه اولویت عوامل فرعی ارائه شد.

Identifying and Prioritizing the Factors Affecting the Resilience of the Iranian Capital Market

Objective: In today’s world, global economies face significant shocks and threats, such as financial and economic crises, bankruptcies of the banks and large industries, the spread of infectious diseases, terrorist behavior and the collapse of markets. In recent years, the country has faced extensive and unprecedented sanctions, and other shocks such as natural disasters and the outbreak of corona have damaged the country’s economy. Therefore, paying attention to the economic resilience plays an important role in strengthening the country’s economy and financial institutions against threats. The capital market, as a source of attracting stray and supportive liquidity for the business environment, plays an important role in preventing the country’s economic turmoil. This study aimed to identify and prioritize the factors affecting the resilience of the country’s capital market.Methods: The present research is applied in terms of orientation and exploratory in terms of purpose. In order to conduct research in the first stage, by reviewing the literature and interviewing financial experts, the main factors affecting the resilience of the capital market were identified. Subsequently, using the nonparametric test Binominal and Dematel, the main factors were screened and the nonimportant factors were excluded.Results: The main final factors were: the structure and processes of the organization, attention to learning and training, information sharing, identifying and analyzing impulses, threats and risks ahead, variety of designs and available options, technology acceptance, improvement and development.Conclusion: Subsequently, the subfactors of each of the main factors were identified. Finally, by using Codas decisionmaking technique, the priority of subfactors in each of the main factors was determined.