مداخله دولت در رقابت بین زنجیره‎های تامین سبز و غیرسبز

هدف: محیط زیست و مسائل مربوط به آن، از جمله مباحث به‎روز و دغدغه‎های امروزه سیاست‎گذاران، سازمان‎ها، کسب‎وکارها و حتی مردم عادی است. مدیران اغلب کسب‎وکارها به دلایل گوناگونی از جمله فشارهای دولتی، خواسته‎های مردمی، افزایش سهم بازار خود و ...، در زنجیره‎های تامین خود مسائل زیست‎محیطی را در نظر می‎گیرند. در این مقاله دو نوع زنجیره تامین سبز و غیرسبز سه سطحی شامل تامین‎کننده، تولیدکننده و خرده‎فروش با توجه به مداخله دولت در مقدار و قیمت محصولات سبز و غیر سبز بررسی شده است.روش: در این پژوهش، نقش دولت به‎منزله رهبر، برای رسیدن به کاهش هزینه‎های اقتصادی و زیست‎محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی با تعیین تعرفه‎هایی برای هر دو زنجیره بر اساس بازی استکلبرگ، به‎شکل مدل برنامه‎ریزی غیرخطی با محدودیت‎های چهار‎سطحی ارائه می‎شود؛ به‎طوری‎که ابتدا تعرفه‎ها (برای زنجیره‎های تامین محصول سبز به‎صورت پرداخت یارانه و برای محصول غیرسبز به‎صورت دریافت جریمه) از سوی دولت تعیین شده؛ سپس بر اساس تعرفه‎ها، مقدار و قیمت محصولات توسط خرده‎فروش، تامین‎کننده و تولید‎کننده مشخص می‎شود.یافته‎ها: برای تشریح مدل، مثال‎های عددی آورده شده است و تحلیل حساسیت روی میزان اهمیت دولت به هر یک از اهداف خود (کاهش هزینه‎های اقتصادی و زیست‎محیطی و افزایش شاخص رفاه اجتماعی) و تاثیر آن بر سود حاصل و تعرفه‎های وضع شده برای زنجیره‎های تامین بررسی شده است.نتیجه‎گیری: نتایج نشان می‎دهد که سود اعضای زنجیره تامین به‎طور چشمگیری وابسته به تعرفه اعمال شده توسط دولت است. همچنین بهترین توازن بین کاهش هزینه‎های اقتصادی و محیطی و افزایش رفاه مشتریان، هنگامی به‎دست می‎آید که دولت برای همه آنها اهمیت یکسانی قائل شود؛ به این معنا که تا حد ممکن می‎تواند هر سه هدف خود را برآورده سازد.

Intervention of Government in the Competition between Green and NonGreen Supply Chains

Objective: The environment and the related issues are among the most uptodate topics and concerns of policymakers, businesses and even ordinary people. Managers often look for environmental issues in the supply chain of their businesses for a variety of reasons, including governmental pressures, peoples’ demands, increasing their market share and etc. In this paper, two types of threetier green and nongreen supply chain including suppliers, manufacturers and retailers are considered with regard to the government intervention in the amount and price of green and nongreen products.Methods: In this research, the role of government as a leader is examined in the form of a nonlinear programming model considering fourlevel constraints to reduce the economic and environmental costs and increase the social welfare index by setting tariffs for both chains based on Stackelberg game. It is conducted in a fashion that, at first, the tariffs are set by the government (supply chains with green products will receive subsides otherwise they will be fined), and then the price and quantity of the products are determined by the retailer, manufacturer and supplier according to those tariffs.Results: Finally, numerical examples are presented to illustrate the model and the sensitivity analysis of the importance of the role of the government for each of its goals and its impact on profits and tariffs imposed on supply chain has been examined.Conclusion: The results showed that the profits of the supply chain members are significantly dependent on tariffs set by the government. The best balance between reducing economic and environmental costs and increasing the welfare of customers is obtained when the government attaches the same importance to all of them; this means that it can meet all three goals alike as much as possible.