مطالعه ماهیت زبان دولت در سه دهه انقلاب اسلامی و ارایه‌ی الگوی کارآمد آن در ایران

با توجه به این‌که بورکراسی ساختار غالب دولت‌ها است؛ ازاین‌رو، زبان دولت نیز تا حد زیادی شبیه به زبان بوروکراسی شده است. بسیاری از مشکلات مدیریت دولتی با همین زبان بوروکراسی (زبان بوروکراتیک) ردیابی می‌شود. در این مقاله تلاش شده است تا ماهیت زبان دولت در سه دهه انقلاب اسلامی ایران برررسی شده، الگوی کارآمد زبان دولت برای دهه چهارم انقلاب اسلامی تدوین شود. روش انجام پژوهش برای‌ بررسی وضعیت موجود زبان دولت در سه دهه مبتنی‌بر رویکردهای تحلیل گفتمان فرکلاف و سطح خرد وان دایک بوده،‌ برای تدوین الگوی کارآمد زبان دولت مبتنی‌بر نظرسنجی از خبرگان (دلفی) بوده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل سخنان مدیران دولتی در سه دوره ده‌ساله انقلاب اسلامی در روزنامه‌ها است که 28 متن از روزنامه جمهوری اسلامی به‌منزله‌ی نمونه انتخاب شده که مبنای روش نمونه‌گیری اشباع تیوریک بوده است و برای نظرسنجی از خبرگان نیز از روش نمونه‌گیری قضاوتی در مرحله اول و سپس نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، ماهیت زبان دولت در سه دهه (وضعیت موجود) به زبان بوروکراسی نزدیک است و الگوی کارآمد زبان دولت (وضعیت مطلوب) باید از خوی و منش چنین زبانی فاصله بگیرد و به سمت زبان فرابوروکراتیک سوق پیدا کند؛ زبانی که صادق، ملت‌ساز، مشارکت‌جو، پاسخگو، تکریم‌کننده شهروندان، متوجه منافع عمومی، عدالت‌محور، شفاف و ارزش‌محور است.