چارچوب بهبود پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی ایران

هدف: این پژوهش با هدف ارائه چارچوب بهبود پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی اجرا شده است. با توجه به اهمیت  وجود نظام پاسخ‌گویی شرکتی در ارزیابی نحوه مدیریت منابع اقتصادی، در دنیای امروز به جنبه‌های مالی و عملیاتی عملکرد توجه ‌می‌شود تا ضمن ممانعت از بروز عدم تقارن اطلاعاتی، امکان ارزیابی عملکرد مدیریت در تحقق اهداف شرکت و تامین منافع ذی‌نفعان فراهم شود.روش: با استفاده از روش کیفی، وضع موجود پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی ایران و تجارب کشورهای منتخب بررسی شد و خلاصه آن در اختیار خبرگان قرار گرفت و از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته برای پاسخ به پرسش‌های پژوهش از آنان نظرخواهی شد. جامعه آماری پژوهش، خبرگان حرفه‌ای و دانشگاهی با دانش مالی و تجربه اجرایی بودند و در این میان با 16 نفر مصاحبه به عمل آمد.یافته‌ها: پس از تحلیل مصاحبه‌های انجام ‌شده، عناصر مرتبط با پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی شناسایی و کدگذاری شدند. بر اساس عناصر اصلی، چارچوبی با 9 عنوان شامل 1. افشای اطلاعات؛ 2. بودجه و مدیریت مالی دولتی؛ 3. ارتباط با ذی‌نفعان؛ 4. سیاست‌های جبران خدمات؛ 5. مسئولیت پاسخ‌گویی قانونی؛ 6. گزارشگری‌های هیئت مدیره؛ 7. نقش و مسئولیت کمیته‌های هیئت مدیره؛ 8. تدوین شاخص‌های مقداری ارزیابی عملکرد؛ 9. تدوین شاخص‌های نسبی ارزیابی عملکرد و 55 عنصر فرعی به ‎دست آمد.نتیجه‌گیری: به سیاست‌گذاران توصیه می‌شود که با استفاده از یافته‌های این پژوهش، هنگام تدوین ضوابط پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی، ملاحظه‌ها و اقدام‌های مربوط برای بهبود پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی را فراهم کنند. این عناصر استانداردها، کنترل‌ها و مسئولیت‌هایی را مطرح می‌کنند که به بهبود پاسخ‌گویی شرکت‌های دولتی ایران می‌انجامد.

Improvement Structure of Accountability in Iranian State Owned Companies

Objective:This study aims to provide a framework for improving the accountability of stateowned companies. Given the importance of providing a corporate accountability system in assessing the management of economic resources, the financial and operational aspects of performance are taken into account in order to prevent information asymmetry, to enable management performance evaluation in achieving the company goals and to provide benefits to the stakeholders.Methods: While using the qualitative approach, the accountability status of Iranian stateowned companies has been examined and the related elements in the relevant statements and guidelines in selected countries were studied and the results were given to experts using the semistructured interviewing tool to answer the research questions responses. The statistical population consisted of professional and academic experts with financial knowledge and executive experience. There were 16 interviewees.Results: To present the research findings, the elements related to the accountability were identified and coded after analyzing the interviews. Based on the findings, the core elements of the framework include nine topics including information disclosure, government budgeting and financial management, stakeholder communication, compensation policies, legal accountability, board reporting, role and responsibility of board committees, formulation Quantitative performance evaluation indices, compilation of relative performance evaluation indices. In addition the structure includes 55 items as subelements.Conclusion: The research, based on outcomes, recommends policy makers to apply the findings of this study to formulate SOE’s accountability and provide relevant considerations and measures to improve their accountability. These elements set out standards, controls, and responsibilities that improve the accountability of Iranian stateowned companies.